Radio-Lemko.pl

22 жовтня медже Креницьом а Команьчом мала місце Лемковина Ультра-Трейль, теренове долгодистансове літаня, на котрім люде з цілой Полщы, в тім Лемкы, могли ся справдити на 5 дистансах: 30, 48, 70, 100 і 150 км – а вшытко тото серед лемківскых лісів і лук. Малу цеглинку до того выдаріня доложыл єй участник, Роман Цюрик, котрий зрыхтувал з ґонту лемківской хыжы медалі для лавреатів тогорічной подіі. З нагоды того, же в тім році на стартовых листах зобрала ся векша кількіст Лемків, орґанізаторы задумали створити тіж додаткову катеґорию – для найпрудшого Лемка. В Команьчи, де Лемковина Ультра-Трейль мала свою мету, стрітили сме ся з героями минулых едиций і тогорічной: Камільом Троханівском, Юлийом Цюрик, Оксаном Баюс-Левкович, Петром Левковичом, Романом Цюриком, Михалом Феленчаком і Дарком Копчом. Оповіли нам о своіх рыхтуванях, передуманях, але і плянах на наступны едициі. Вдякы проґрамови дознате ся, як выглядат такє выдаріня, а може за рік і Вы до них долучыте!

Премієра проґраму в середу 9 листопада 2022 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (12-13.11.) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – –

22 października pomiędzy Krynicą-Zdrój a Komańczą miała miejsce Łemkowyna Ultra-Trail, terenowy długodystansowy bieg, na którym ludzie z całej Polski, w tym i Łemkowie, mogli się sprawdzić na 5 dystansach: 30, 48, 70, 100 i 150 km – a to wszystko pośród łemkowskich lasów i łąk. Małą cegiełkę do tego wydarzenia dołożył jej uczestnik, Roman Ciuryk, który przygotował z gontu łemkowskiej chyży medale dla laureatów tegorocznego wydarzenia. Z okazji tego, że w tym roku na listach startowych zebrało się wielu Łemków, organizatorzy wymyślili specjalną kategorię – dla najszybszego Łemka. W Komańczy, gdzie Łemkowyna Ultra-Trail miała swoją metę, spotkaliśmy się z bohaterami zeszłorocznych i tegorocznej edycji: Kamilą Trochanowską, Julią Ciuryk, Oksaną Bajus-Lewkowicz, Piotrem Lewkowiczem, Romanem Ciurykiem, Michałem Feleńczakiem i Darkiem Kopczą. Opowiedzieli nam o swoich przygotowaniach, przemyśleniach i planach na przyszłe edycje. Dzięki programowi dowiecie się, jak wygląda takie wydarzenie, a może za rok i Wy do nich dołączycie!

Premiera programu w środę 9 listopada 2022 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (12-13.11.) o godz. 14:00.

Декотры Лемкы юж на меті (фот. Я. Стремецкій) / Niektórzy Łemkowie już na mecie (fot. J. Stremecki)

медалі в катеґориі „Лемко” (фот. К. Трохановска) / medale w kategorii „Łemko” (fot. K. Trochanowska)

В найближшім проґрамі зазриме на Лемковину – до Ґладышова – де православны Лемкы будуют Храм Божий. Як добрi знаме, церков єст барз важна в жытю цілой нашой лемківской спільноты. В першім ряді то місце молитвы, але тіж стрічы, сьпіву, плеканя традиций, в котрім оддаєме Богу чест. На ґладышівскім пляцу будує ся деревяна церков, што має быти одтворіньом неістнуючой юж святыні в Незнайові, опорожнілій по выселіню. На тоту ціль парохіяне зберают грошы, о чім сме юж Вас перше повідомляли в нашых медиях. Декотрым певно приходит на думку зьвiданя, по што будувати нову церков. На тото і вельо іншых зьвідянь одповідят о. Ярослав Грич – парох парохіі св. Йоана Крестителя. Почуєте о початках новой святынi, што повело ся юж зробити і як ідут роботы. З парохом бесідувал і несе Вам вістку з рідных гір Фома Болех зо Ждыні.

Премієра проґраму в четвер 27.10.2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (29-30.10) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

W najbliższym programie zajrzymy na Łemkowszczyznę – do Gładyszowa – gdzie prawosławni Łemkowie budują Dom Boży. Jak dobrze wiemy, cerkiew jest niezwykle ważna w życiu całej naszej łemkowskiej wspólnoty. Przede wszystkim jest to miejsce modlitwy, ale też spotkania, śpiewu, troski o tradycję, w którym oddajemy Bogu cześć. Na gładyszowskim placu wznoszona jest drewniana cerkiew, która ma być rekonstrukcją nieistniejącej już świątyni w Nieznajowej, opustoszałej po wysiedleniu. Na ten cel parafianie zbierają środki, o czym już wcześniej Was informowaliśmy w naszych mediach. Niektórym z Was być może przyjdzie na myśl pytanie, po co budować nową cerkiew. Na to i wiele innych pytań odpowie ks. Jarosław Grycz – proboszcz prarafii św. Jana Chrzciciela. Usłyszycie o początkach nowej świątyni, co udało się już zrobić i jak idą prace. Z proboszczem porozmawiał i niesie Wam wieść z rodzimych gór Tomasz Bolech ze Zdyni.

Premiera programu w czwartek 27.10.2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (29-30.10) o godz. 14:00.

Будову церкви в Ґладышові можеш підперти гев / Budowę cerkwi w Gładyszowie możesz wesprzeć tutaj
———-> https://zrzutka.pl/jbh9n8

Модель церкви авторства лемківского артисты, покійного Михала Вархіла
Makieta cerkwi autorstwa łemkowskiego artysty, śp. Michała Warchiła

Церков в Ґладышові в часі будовы / Cerkiew w Gładyszowie w trakcie budowy

Єст такє невеликє містечко на Нижнім Шлеску, о котрім люде бесідуют „Пшемків столиця Лемків”. І знате што? Нияк тото не чудує, адже на пшемківскім подвірци діє активна лемківска громада, котра орґанізує розмаіты культурно-суспільны подіі. Діти мают змогу вчыти ся лемківского языка в школі і садку, учащати в лекциях закону Божого і парохіяльных ініциятивах при церквах, стрічати ся по сусідскы і заєдно мати лемківскій контекст. При Кружку Стоваришыня Лемків в Пшемкові діє дітячий ансамбль „Ластівчата” – то діточкы розмаітого віку, од маленькых до надцетлітніх, што учащают на артистичны занятя, де вчат ся лемківскых сьпіванок і танців. Чысто натуральне, же молоды ластівчатка роснут і з часом стают ся ластівочками, зато формує нам ся нова старша група „Ластівочка”, котра іде в сьлід за своіма попередниками, котры юж вылетіли з гнізда. Просиме на бесіду з Мартом Німаш, што перешла юж таку стежку і тепер сама стоіт о тото, жебы молодому поколіню подати лемківскы вартости. Побесідуєме о полній сполніня праці з дітми, а попри тім запрезентуєме Вам дебіютове цедечко ансамблю „Ластівчата”, котре появило ся того рока не лемківскім выдавничім рынку. Щыро просиме!

Премієра проґраму в середу 19.10.2022 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (22-23.10) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – –

Jest takie niewielkie miasteczko na Dolnym Śląsku, o którym ludzie mawiają „Przemków stolica Łemków”. Nie bez powodu, ponieważ na przemkowskim podwórku działa aktywna łemkowska społeczność, która organizuje różnorodne wydarzenia społeczno-kulturalne. Dzieci mają możliwość uczyć się języka łemkowskiego w szkole i przedszkolu, uczęszczać na zajęcia religii i inicjatywy parafialne przy cerkwiach, spotykać się po sąsiedzku i mieć jednocześnie łemkowski kontekst. Przy Kole Stowarzyszenia Łemków w Przemkowie działa dziecięcy zespół „Łastiwczata” – są to dzieci w różnym wieku, od maluchów po nastolatków, które uczestniczą w zajęciach artystycznych, gdzie uczą się łemkowskich pieśni i tańców. Całkowicie naturalną koleją rzeczy jest to, że jaskółeczki rosną i z czasem stają się jaskółkami, dlatego formuje nam się nowa starsza grupa „Łastiwoczka”, podążająca w ślad za swoimi poprzednikami, którzy już wylecieli z gniazda. Zapraszamy na wywiad z Martą Niemasz, jaka przebyła już tę drogę i teraz sama dba o to, aby młodemu pokoleniu przekazać łemkowskie wartości. Porozmawiamy o pełnej spełnienia pracy z dziećmi, a przy okazji zaprezentujemy Wam debiutancką płytę zespołu „Łastiwczata”, która ukazała się w tym roku na łemkowskim rynku wydawniczym. Serdecznie zapraszamy!

Premiera programu w środę 19.10.2022 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (22-23.10) o godz. 14:00.

Ластівочка і Ластівчата (fot. A. Kowalski)
Łastiwoczka i Łastiwczata (фот. А Ковальскій)

Марта Німаш з дівчатами з ансамблів Ластівочка і Ластівчата (fot. A. Kowalski)
Marta Niemasz z dziewczętami z zespołów Łastiwoczka i Łastiwczata (фот. А Ковальскій)

В найновшім проґрамі З Ґардеробы Мейк Ляйф Лемко почyєте жменю сьвітовых цєкавинок по лемківскы о революцийонерах дамской моды. Істория моды вказує нам заєдно суспільны зміны, то істория революцийных думок і вызначаня новых канонів красы, то сильны, певны себе жены і креативны, отворены на зміны мужове. Знате, кого інспірували хабіты монашок, а кого танцеркы фляменко? Хто освободил жены з ґорсету, а хто зас іх в нього втиснул? Тото і іщы веце дознате ся з радіового проґраму о малій істориі велькой моды, котрий зрыхтувала для Вас Міля Пыж з бльоґа Мейк Ляйф Лемко.

Премієра проґраму в середу 11.10.2022 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (15-16.10) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – –

W najnowszym programie Z Garderoby Make Life Lemko usłyszycie garstkę światowych ciekawostek po łemkowsku o rewolucjonerach damskiej mody. Historia mody ukazuje nam jednocześnie zmiany społeczne, to historia rewolucyjnych pomysłów i wyznaczania nowych kanonów piękna, to silne, pewne siebie kobiety i kreatywni, otwarci na zmiany mężczyźni. Wiecie, kogo inspirowały habity mniszek, a kogo tancerki flamenco? Kto wyswobodził kobiety z gorsetu, a kto znów je w niego wcisnął? Tego i jeszcze więcej dowiecie się z radiowego programu o małej historii wielkiej mody, który przygotowała dla Was Emilia Pyrz z bloga Make Life Lemko.

Premiera programu w środę 11.10.2022 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (15-16.10) o godz. 14:00.

Щыро просиме до реляциі зо стрічы з Шымоном Моджеєвскым, веденой през Святослава Ґаля, яка одбыла ся на тогорічній Лемківскій Ватрі в Ждыни в рамах „Простору слова”. Шымон є по фаху каменярьом, а до того ведучым Стоваришыня Маґурич, о котрого діяльности могли сте уж в Радіо Лемко почути. Бесіда з Шымоном ишла през тему теметовів, іх реновацию, звязаний з нима закон, підхід чловека, памят о вмершых і етику. През рокы свойой роботы гіст гідні зазнал і вдякы тому годен был сильныма анеґдотами ясно вказати розмаіты проблемы, што товаришат реновацийным роботам.

Премієра проґраму в середу 28 вересня 2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Serdecznie prosimy na relację ze spotkania z Szymonem Modrzejewskim, prowadzonego przez Światosława Gala, które odbyło się na tegorocznej Łemkowskiej Watrze w Zdyni w ramach „Przestrzeni słowa”. Szymon jest kamieniarzem i przewodniczącym Stowarzyszenia Magurycz, a o działalności grupy mogliście już usłyszeć w Radio Lemko. Rozmowa z Szymonem dotyczyła tematu cmentarzy, ich renowacji, związanego z nimi prawa, ludzkiego podejścia, pamięci o zmarłych i etyki. W czasie wielu lat swojej pracy kamieniarz wiele doświadczył i dzięki temu mógł dobitnymi anegdotami rzucić światło na problemy, towarzyszące pracom renowacyjnym.

Premiera programu w środę 28 września 2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.

Цмонтір в Лабові / Cmentarz w Łabowej

Жыли сме в Бескидах, на Лемковині, а прото же было то для нас близкє, нияк не виділо ся дачым вынятковым. Треба нам было дороснути і выіхати з рідных гір, штобы нам ся зоцло і хтіло фурт вертати. Тепер діточкы і іх родиче з розмаітых куточків Польщы, а може і дальшых сторін, зачытуют ся книжками Мариі Стшелецкой, котры переносят іх праві там – до Низкого Бескида. Чытачы оваришат Терці в єй пригодах і вандрівках, познают природу, історию і культуру тых теренів, радуют очы прекрасныма ілюстрациями книжкы „Бескід без кіту”. Гості тогорічной Лемківской Ватры в Ждыни мали нагоду стрітити авторку сесой книжкы, а кєбы того было мало, годны были тіж видіти представліня Меджепоколіньовой Групы Племя на основі змісту. Кєд сте не могли учащати в тых подіях, нич ся не трапте, адже в найближшым проґрамі Оксаны Грабан-Ліхтаньской перенесете ся на ватровиско. В реляциі почуєте бесіду Катрены Ковальской-Креміньской з Марийом Стшелецком і фраґменты представліня, а юж недолго годны будете тіж дакус увидіти… але о тім ся гнет дознате. Сеса авдиция вынятково буде по польскы.

Премієра проґраму в середу 14 вересня 2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (17-18.09) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Mieszkaliśmy w Beskidach, na Łemkowszczyźnie, a że było to miejsce bliskie, w ogóle nie wydawało się wyjątkowym. Musieliśmy dorosnąć i wyjechać z rodzimych gór, żeby zatęsknić i wciąż powracać. Teraz dzieci i ich rodzice z różnych zakątków Polski, a może i dalszych stron, zaczytują się w książkach Marii Strzeleckiej, które przenoszą ich właśnie tam – w Beskid Niski. Czytelnicy towarzyszą Terce w jej przygodach i wędrówkach, poznają przyrodę, historię i kulturę tych terenów, cieszą oczy przepięknymi ilustracjami książki „Beskid bez kitu”. Goście tegorocznej Łemkowskiej Watry w Zdyni mieli okazję spotkać autorkę, a gdyby tego było mało, mogli również obejrzeć spektakl Międzypokoleniowej Grupy Plemię na podstawie treści. Jeśli nie mieliście szansy uczestniczyć w tych wydarzeniach, nie martwcie, gdyż w najbliższym programie Oksany Graban-Lichtańskiej przeniesiecie się na watrowisko. W relacji usłyszycie rozmowę Katarzyny Kowalskiej-Krzemińskiej z Marią Strzelecką oraz fragmenty spektaklu, a już niebawem co nieco zobaczycie… ale o tym wkrótce się dowiecie. Audycja wyjątkowo będzie w języku polskim.

Premiera programu w środę 14 września 2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (17-18.09) o godz. 14:00.

https://www.mariastrzelecka.pl/

6 вересня православна церков вспоминат священномученика Максима Ґорлицкого, котрого Лемкы мают за особливі близкого собі покровителя. Рiд св. Максима, значыт Сандовичы, походит з лемківского села Ждыня. Максим был священником, патрiотом нашого лемкiвского народа. Про тото же был православным духовным i Руснаком, австрийска влада в Галичыні пiдозрівала Го о москвофiльство, тaк i про тото стратил своє молоде жытя. 6 вересня 1914 рока без выроку суду был розстрiляний, а Його посьлiдніма словами было „Най жыє Святе Православя i Свята Рyсь!”. З проґраму Фомы Болеха зо Ждыні дознате ся веце о жытю св. Максима і Його дорозі до святости, почуєте тіж о гнешніх часах, як вірны оддают шану памяти мученика на нашій земли і на чуджыні, де пришло ім будувати духове жытя по выселіню.

Премієра проґраму в віторок 6 вересня 2022 о год. 20:00. Повторіня проґраму в суботу і неділю (10-11.09) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

6 września cerkiew prawosławna wspomina świętego męczennika Maksyma Gorlickiego, którego Łemkowie uważają za szczególnie bliskiego sobie opiekuna. Ród św. Maksyma, Sandowiczowie, pochodzi z łemkowskiej wsi Zdynia. Maksym był księdzem, patriotą naszego łemkowskiego narodu. Ponieważ był prawosławnym duchownym і Rusinem, władza austriacka w Galicji podejrzewała Go o moskalofilstwo, dlatego też utracił swoje młode życie. 6 września 1914 roku bez wyroku sądu został rozstrzelany, a jego ostatnimi słowami było „Niech żyje Święte Prawosławie i Święta Ruś!”. Z programu Tomasza Bolecha ze Zdyni dowiecie się więcej o życiu św. Maksyma i Jego drodze do świętości, usłyszycie również o dzisiejszych czasach, jak to wierni oddają cześć pamięci męczennika na naszej ziemi i na obczyźnie, gdzie przyszło im budować duchowe życie po wysiedleniu.

Premiera programu we wtorek 6 września 2022 o godz. 20:00. Powtórki programu w sobotę i niedzielę (10-11.09) o godz. 14:00.

ікона св. Максима зо сценами з жытя, авторскій взір лемківского іконоґрафа Мирослава Трохановского
ikona św. Maksyma ze scenami z życia, autorski wzór łemkowskiego ikonografa Mirosława Trochanowskiego
(https://mandylion.pl/)

На неєдній забаві і весілю в рідных Горах дало ся чути: „чардаш грайте!”, „не жалуйте смыка!”, „заграйте гушелькы і басы!” То універсальны окрикы, спосіб комунікуваня з гудаками. Під конец 2021 рока зобрали ся солістка і група музикантів, якы ани не потрібували такого покрикуваня, штобы створити вынятковий диск. По місяцях тяжкой праці гнеска можеме юж слухати нове цедечко Маріянны Железной під наголовком „Заграй мі…”. О тім, як велика мрія приняла фізичну форму диску, чом награна музика є кус неортодоксийна і якы были початкы артистичной карієры оповіст сама Маріянна Железна в бесіді з Грицком Суханичом. Мате тіж змогу выграти два дискы з автоґрафом – треба лем написати в коментарю на ґамбокнижці, яку нашу сьпіванку найбарже любите і чом праві тоту. Выбереме дві найцєкавшы одповіди. Хто знає, може інспірацийом будут для Вас тоты сьпіванки з цедечка „Заграй мі…”, котры почуєте в нашім проґрамі?

Премієра проґраму в середу 31 серпня 2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (3-4.09) о год. 14:00.

– – – – – – – –

Na niejednej zabawie czy weselu na Łemkowszczyźnie słyszało się: „czardasz grajcie!”, „nie żałować smyka!”, „zagrajcie skrzypki i basy!” To uniwersalne okrzyki, sposób komunikacji z muzykami. Pod koniec 2021 roku razem spotkali się solistka i grupa muzyków, którzy nie potrzebowali takiego pokrzykiwania. by stworzyć wyjątkowy album. Po miesiącach ciężkiej pracy dziś możemy już słuchać nowej płyty Marianny Železnej o tytule „Zahraj mi…”. O tym jak wielkie marzenie stało się faktem, czemu nagrana muzyka jest trochę nieortodoksyjna i jakie były początki artystycznej kariery opowie sama Marianna Železná w rozmowie z Grzegorzem Suchaniczem. Będziecie też mieli okazję wygrać dwie płyty z autografem. Wystarczy napisać w komentarzu na Facebooku, jaka łemkowska pieśń jest Waszą ulubioną i dlaczego właśnie ta. Wybierzemy dwie najciekawsze odpowiedzi. Któż wie, może zainspirują Was utwory z płyty „Zahraj mi…” które usłyszycie w naszym programie?

Premiera programu w środę 31 sierpnia 2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (3-4.09) o godz. 14:00.