Буде ярмак, буде… ч. 1 / Będzie jarmark, będzie… cz. 1

Просиме на цикль присвячений ярмакам. Найперше заіхаме поторгувати дакус в Орябині на Словациі, а пак в другім проґрамі до Ґорлиц. Перша част то реляция зо шторічного свята – орябиньского фестівалю „Познавай і заховуй традицию своіх предків”, што проходил в половині серпня 2019 р. Головном темом был ярмак. На час фестівалю село замінило ся в величезну торговицю. Головну улицю заняли ремесникы и гандляре вшелеякой масти. Мандруючы помедже продайнями мож было почути цєкавы істориі оповіданы през гости, котры того дня приіхали до Орябины. Єдны, жебы споминати ярмакы, котры памятают з давных часів, а другы, молодшы, штобы познати тото, о чім могли чути лем од дідів. Некотры з нашых гости приіхали з Чех, але іх предкы през більше як 100 років жыли аж в Румуниі и плекали русиньскы традициі и звыкы. Як то быват на фестівалю, не буде хыбувати музикы и бесіды з артистами. Зьвідаме іх о тото, як сьпівом, танцьом и театром подают знаня о обычайности своіх предків.

О тім вшыткім оповіме Вам в пятницю 22.05 о год. 20:00 на премієрі нашого циклю о ярмаках. Повторіня в суботу и неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Zapraszamy na cykl poświęcony jarmarkom. Najpierw potargujemy się nieco w Jarabinie (rus. Orjabinie) na Słowacji, a następnie w drugim programie wybierzemy się na jarmark do Gorlic. Pierwsza część јеst relacją z dorocznego święta – jarabińskiego festiwalu „Poznawaj i zachowuj tradycje swoich przodków”, który miał miejsce w połowie sierpnia 2019 r. Tematem przewodnim był właśnie jarmark. Na czas świętowania wioska stała się jednym wielkim targowiskiem. Główną ulicę zajęli rzemieślnicy i wystawcy wszelkiej maści. Wędrując między straganami, można było usłyszeć ciekawe historie opowiadane przez gości, którzy tego dnia zawitali do Jarabiny. Jedni, aby powspominać jarmarki, które pamiętają z dawnych lat, a drudzy, młodsi, nie mający okazji doświadczyć tej gwarnej atmosfery, żeby poznać to, o czym mogli usłyszeć tylko od dziadków. Niektórzy z naszych rozmówców przyjechali z Czech, ale ich przodkowie przez ponad 100 lat mieszkali w Rumunii, kultywując tradycje i zwyczaje rusińskie. Jak przystało na prawdziwy festiwal, nie zabraknie też muzyki oraz rozmów z artystami. Zapytamy ich m.in. o to, jak przez śpiew, taniec i inscenizacje teatralne przekazują wiedzę o obyczajach swoich przodków.

O tym wszystkim opowiemy Państwu w piątek 22.05 o godz. 20:00 podczas premiery pierwszej części cyklu o jarmarkach. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


Што бы ту приміряти?, Марія Вірхняньска / Co by tu przymierzyć?, Maria Wirchniańska

З лемківской скрині – Мария Криницка / Z łemkowskiej skrzyni – Maria Krynicka

Минули 73 рокы од выселіня нашых дідів з рідной Лемковины. Час не має милосердя для никого і ничого, вшытко фурт ся змінят, прото так важне сохранити образ минулости од забытя. Для переселеных, котры мали 2 або 3 годны, штобы взяти найважнійшы річы, закля выіхают в незнане, памят і культуровы вартости были барз цінны, аж і святы. Лем же чловек неє вічний і коли одходит до ліпшого сьвіта, вшытко, што знає, заберат зо собом. Штобы зобрати хоцкі кыршыны памяти выселеных Лемків, Стоваришыня Лемко Тавер створило проєкт „Корінний дім”, в рамах котрого діти бесідували зо своіма дідами, родичами і сусідами. На основі зобраных споминів выдали дві книжкы – „З лемківской скрині. Оповісти з Лугів і околиц” і „З лемківской скрині. Оповісти з Березы і околиц”. Прото же сесы публикациі выдали в 2004 році і не годен іх тепер ниґде достати, рішыли сме запрезентувати Вам фраґменты зобраных споминів. В найближшым проґрамі дознате ся веце о проєкті і почуєте оповіст пані Мариі Криницкой родом з Нижньой Мохначкы. Авдиция вынятково буде по польскы.

На премієру просиме в пятницю 8.05. о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – – –

Minęły 73 lata od wysiedlenia naszych dziadków z rodzimej Łemkowszczyzny. Czas nie okazuje litości nikomu i niczemu, wszystko wciąż ulega zmianie, dlatego tak ważne jest ocalenie obrazu przeszłości od zapomnienia. Dla przesiedlonych, którzy mieli 2 czy 3 godziny na spakowanie rzeczy, zanim wyjadą w nieznanym kierunku, pamięć i wartości kulturowe były niezwykle cenne, wręcz święte. Jednak człowiek nie jest wieczny i kiedy odchodzi do lepszego świata, wszystko poznane zabiera ze sobą. Aby zebrać choć okruchy pamięci wysiedlonych Łemków, Stowarzyszenie Lemko Tower stworzyło projekt „Korzenny dom”, w ramach którego dzieci rozmawiały ze swoimi dziadkami, rodzicami i sąsiadami. Na podstawie zebranych wspomnień wydano dwie książki – „Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Ługów i okolic” i „Z łemkowskiej skrzyni. Opowieści z Brzozy i okolic”. Z uwagi na to, że niniejsze publikacje wydane zostały w 2004 roku i obecnie nie ma możliwości ich nabycia, zdecydowaliśmy się zaprezentować Wam fragmenty zebranych wspomnień. W najbliższym programie dowiecie się więcej o projekcie i usłyszycie opowieść pani Marii Krynickiej rodem z Mochnaczki Niżnej. Audycja wyjątkowo w języku polskim.

Na premierę zapraszamy w piątek 8.05. o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o 14:00.

Z łemkowskiej skrzyni, wydawnictwo: Stowarzyszenie Lemko Tower

Такы тепер дівчата, Акт ІI / Taky teper diwczata, Akt II

Хцете знати, як скінчила ся істория Майка і Гелен? Ци Марися нашла сой даякого бойфренда? І ци Настя з Грицом в кінци выдадут своі дівкы за муж? Просиме на другій акт театрального слуховиска під наголовком „Такы тепер дівчата”. Тот драматичний твір написала Параска Спяк в Йонкерсі, в 1942 році. Данько Горощак зас перенесе Вас на дошкы радіово-театральной сцены, де не бракне выняткового языка лемківскых еміґрантів, котрий мішат народну спадковину Лемків з культуром заокеанной чужыны.

Премієра в середу (29.04) о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (02-03.05) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Chcecie wiedzieć, jak skończyła się historia Mike’a i Hellen? Czy Marysia znalazła sobie jakiegoś boyfrienda? I czy Nastii i Hrycowi udało się w końcu wydać swoje córki za mąż? Zapraszamy na drugi akt słuchowiska teatralnego o tytule „Taky teper diwczata”.Ten utwór dramatyczny napisała Paraskiewa Spiak w Yonkers, w 1942 roku. Daniel Horoszczak po raz kolejny przeniesie Was na deski radiowo-teatralnej scen, gdzie nie zabraknie wyjątkowego języka emigrantów, który miesza spuściznę narodową Łemków z kulturą zaoceanicznej obczyzny.

Premiera w środę (29.04) o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (02-03.05) o godz. 14:00.

Золоты часы фольку / Złote czasy folku

90. рокы XX столітя были часом велькых змін, што мало вплыв на розвиток культуры. Молоды люде в часі студенцкых експедиций і вандрівок стрічали на своім пути традицийну музику, што было для них імпульсом до заснуваня ансамблів і аранжуваня старых сьпіванок по свому. В тамтых часах серед фольковых ґруп видно было інспірациі не лем польскыма, але і сіхдньословяньскыма джерелами, в тім нашыма лемківскыма сьпіванками. В проґрамі Ярко Стремецкій забере Вас в подорож, од гір аж по море, перенесе Вас до тамтых часів, жебы по роках вернути зо сентиментом до музикы, котру слухали сме іщы на касетах. Певно буде тіж гідні тых слухачів, што будут мати можливіст першыраз ся з ньом зазнайомити. В кінци то юж веце як 20 років… Повірили бы сте?

На проґрам просиме в четвер 23.04 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Lata 90. XX wieku były czasem wielkich zmian, które wpłynęły również na rozwój kultury. Młodzi ludzie w czasie studenckich ekspedycji i rajdów spotykali na swojej drodze muzykę tradycyjną, co było dla nich impulsem do zakładania zespołów i aranżowania starych pieśni po swojemu. W tamtych czasach wśród grup folkowych widoczne były inspiracje nie tylko polskimi, ale i wschodniosłowiańskimi źródłami, w tym też naszymi łemkowskimi pieśniami. W programie Jarosław Stremecki zabierze Was w podróż, od gór aż po morze, przeniesie Was do tamtych czasów, aby po latach powrócić z sentymentem do muzyki, którą słuchaliśmy jeszcze na kasetach. Pewnie będzie też wielu słuchaczy, mających możliwość po raz pierwszy się z nią zaznajomić. W końcu to już ponad 20 lat… Uwierzylibyście?

Na program zapraszamy w czwartek 23.04 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o 14:00.

Квiтна Недiля #лишсядома / Niedziela Palmowa #zostańwdomu

На другій ден зышло ся гідні люди на праздник і кєд почули, же Ісус іде до Єрусалима, взяли пальмовы голузкы, вышли Йому на стрічу. J 12, 12-13

Шесту неділю Велького Посту называме Квітном Недільом. Начынат она Велькiй Тыжден, посьлідні 6 дни пред Пасхом. На памятку торжественного входа Ісуса Христа в Єрусалим, вірны приносят до церкви пальмы до посвячыня (в словяньскій традициі сут то вербовы багніткы) і вєдно з дітми, якы славили Його во храмі (Mt 21, 15), выхваляют Ісуса в словах: Осанна! Благословен Тот, котрий іде во Імя Господне, Цар Ізраіля! Ін 12, 13

Просиме на проґрам в недiлю 12 квiтня о годинi 12:00, 15:00 і 18:00.

Тропар:
Общеє воскресеніє прежде Твоєя страсти увіряя із мертвых воздвигл єси Лазаря, Христе Боже. Тімже і мы, яко отроцы побіды знамінія носяще, Тебі Побідителю смерти вопієм: осанна в вышніх, благословен Грядый во імя Господне.

Кондак:
На престолi на Небеси, на жребяти на земли носимый, Христе Боже, Ангелов хваленіє і дітей воспіваніє приял єси зовущих Ти: благословен єси, грядый Адама воззвати.

– – – – – – – – – – – – – – –

Nazajutrz wielki tłum, który przybył na święto, usłyszawszy, że Jezus przybywa do Jerozolimy, wziął gałązki palmowe i wybiegł Mu naprzeciw. J 12, 12-13

Szósta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową. Rozpoczyna ona Wielki Tydzień, ostatnie 6 dni przed Paschą. Na pamiątkę uroczystego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy wierni przynoszą do cerkwi palmy do poświęcenia (w tradycji słowiańskiej są to bazie wierzbowe) i wraz z dziećmi wołającymi w świątyni (Mt 21, 15) wychwalają Jezusa słowami: Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie oraz «Król izraelski!» J 12, 13

Zapraszamy na program w niedzielę 12 kwietnia o godzinie 12:00, 15:00 i 18:00.

Troparion:
Powszechne zmartwychwstanie przed swoją męką uwiarygodniając, z martwych wzbudziłeś Łazarza, Chryste Boże, przeto i my, jak hebrajskie dzieci, niosąc symbole zwycięstwa, śpiewamy Ci, Zwycięzco śmierci: Hosanna na wysokościach! Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie!

Kontakion:
Na tronie i na niebie, i na źrebięciu oślicy na ziemi noszony, Chryste Boże, przyjąłeś chwałę aniołów i pieśń ludzi, wołających do Ciebie: Błogosławiony jesteś, który idziesz wezwać Adama!

Tłumaczenie troparionu i kontakionu na język polski zaczerpnięto ze strony www.liturgia.cerkiew.pl


Вход Господен во Єрусалим. Ікона з монастыря Ставронікіта на Афоні. Середина XVI віка. Феофан Критскій
Wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Ikona z monasteru Stawronikita na św. Górze Atos. Połowa XVI wieku. Teofan z Krety

Такы тепер дівчата, Акт І / Taky teper diwczata, Akt I

Зоцло Вам ся за театром? Хоц не можеме фізичні сісти в фотелях на публиці, можешме найти выгідне місце дома. Просиме нашых старшых слухачів на театральне слуховиско під наголовком „Такы тепер дівчата”. Тот драматичний твір написала Параска Спяк в Йонкерсі, в 1942 році. В проґрамі выслухате веселой істориі з жытя нашых люди, котры выеміґрували до Гамерикы. Вынятковий язык лемківскых еміґрантів, в котрім не бракує анґлицкых слів, вказує мішаня ся народной спадковины з культуром заокеанной чужыны. Тым разом на дошках радіово-театральной сцены стане Данько Горощак, разом з ним зазрите до гавзу, в котрім дівчата в місце клинуваня вызерают за своіма бойфрендами.

Премієра в середу (8.04) о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (11-12.04) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Stęskniliście się za teatrem? Choć nie możemy zasiąść w fotelach na publice, możemy znaleźć wygodne miesce w domu. Zapraszamy naszych dorosłych słuchaczy na słuchowsko teatralne o tytule „Taky teper diwczata”. Ten utwór dramatyczny napisała Paraskiewa Spiak w Yonkers, w 1942 roku. W programie wysłuchacie wesołej historii z życia naszych rodaków, którzy wyemigrowali do Ameryki. Wyjątkowy język, w którym nie brakuje angielskich słów, ukazuje mieszanie się spuścizny narodowej z kulturą zaoceanicznej obczyzny. Tym razem na deskach radiowo-teatralnej sceny stanie Daniel Horoszczak, wspólnie z nim zajrzycie do house’u, w którym dziewczęta zamiast cleanować wyglądają za swoimi boyfriendami.

Premiera w środę (8.04) o godz. 20:00. Powtórzenie w sobotę i niedzielę (11-12.04) o godz. 14:00.

Чытайме по лемківскы! / Czytajmy po łemkowsku!

Стоваришыня Лемко Тавер выдало юж шесту книжку з циклю перекладів сьвітовой літературы на лемківскій язык. По творах „Малий Прінц”, „Віні Пу”, „Звіряча фарма”, „Бомель” і „Три жены під оріхом” пришол час на прозу словацкого писателя Вітя Ставярского під наголовком „Кале топанкі”. В найближшым проґрамі побесідуєме з Петром Криницкым – перекладачом і творцьом Сериі Ґолем, в котру входят вшыткы наведены переклады. То перший выдавничий проєкт, што дає можливіст чытати творы сьвітовой літературы по лемківскы. В проґрамі почуєте о тайнах перекладацкой роботы і будете мати шансу выграти найновшу книжку з Сериі Ґолем в радіовім конкурсі. Конкурсове зьвіданя почуєте од нашого гостя, а своі одповіди высылайте на адрыс: info@radio-lemko.pl

Премієра проґраму в середу 1.04 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Stowarzyszenie Lemko Tower wydało już szóstą książkę z cyklu przekładów światowej literatury na język łemkowski. Po utworach „Mały Książę”, „Kubuś Puchatek”, „Folwark zwierzęcy”, „Bombel” i „Trzy kobiety pod orzechem” przyszedł czas na prozę słowackiego pisarza Víťa Staviarskiego pod tytułem „Kale topanki”. W najbliższym programie porozmawiamy z Piotrem Krynickim – tłumaczem i twórcą Serii Golem, w skład której wchodzą wszystkie wspomniane przekłady. To pierwszy projekt wydawniczy, dający możliwość czytania utworów literatury światowej po łemkowsku. W programie usłyszycie o tajnikach pracy tłumacza oraz będziecie mieć szansę na wygranie najnowszej książki z Serii Golem w radiowym konkursie. Pytanie konkursowe usłyszycie od naszego gościa, a swoje odpowiedzi wysyłajcie na adres: info@radio-lemko.pl

Premiera programu w środę 1.04 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o 14:00.


КАЛЕ ТОПАНКІ, Вітьо Ставярскі, Выдавництво Лемко Товер, Стшельце Краєньскє 2019
KALE TOPANKI, Víťo Staviarsky, Wydawnictwo Lemko Tower, Strzelce Krajeńskie 2019

Деревяна архітектура церковна – sacrum ци towarum? / Drewniana architektura cerkiewna – sacrum czy towarum?

Неконвенцийональний, незнаний, нешабльоновий, науковий – такыма придавниками мож описати підхід до деревяной церковной архітектуры, котрий вказаний буде в найближшым проґрамі. В авдициі призриме ся лемківскым деревяным церквам кус інакше, тым разом пізриме на них не як на місця реліґійного культу и не як на материю, прекрасну архітектуру, хоц не годен заперечыти, же праві тым є. Марія Вірхняньска, котра свою наукову працю посвятила баданям культуровой спадковины карпацкого реґіону, оповіст о церквах як о забытках, богацтві, котре має вплыв на економію, політыку и загальний розвиток. Лемківскы церкви мают великій потенциял, але в яку сторону гнеска він иде – sacrum ци towarum? В авдициі дознате ся гідні цєкавого не лем з нашого подвірця, але і зо сьвіта. Што спільного мают Карпаты и Скандинавія? Што то такє: stavkirke? Чыйом спадковином сут святыні? Хто одповідат за іх охорону и утриманя? Одповіди на тоты зьвіданя познате в Радіо Лемко!

Премієра в середу 25.03 о годині 20:00, повторіня в суботу и неділю о годині 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Niekonwencjonalne, nieznane, nieszablonowe, naukowe – takimi przymiotnikami można opisać podejście do drewnianej architektury cerkiewnej, które zaprezentowane będzie w najbliższym programie. W audycji przyjrzymy się drewnianym łemkowskim cerkwiom nieco inaczej, tym razem nie spojrzymy na nie jak na miejsca kultu religijnego, ani też jako materię, przepiękną architekturę, choć nie ulega wątpliwości, że właśnie nimi są. Maria Wirchniańska, która swoją naukową pracę poświęciła badaniom spuścizny kulturowej regionu karpackiego, opowie o cerkwiach jako zabytkach, zasobach, które mają wpływ na ekonomię, na kreowanie polityki і ogólnego rozwoju. Cerkwie łemkowskie to wielki potencjał, ale w jakim kierunku on zmierza – sacrum czy towarum? W audycji dowiecie się o licznych ciekawostkach nie tylko z naszego podwórka, ale i ze świata. Co mają wspólnego Karpaty i Skandynawia? Czym są stavkirke? Czyim dziedzictwem są świątynie? Kto odpowiada za ich ochronę i utrzymanie? Odpowiedzi na te pytania poznacie w Radio Lemko!

Premiera w środę 25.03 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


Давна грекокатолицка церков св. Архангела Михала в Сьвяткові Великій
Dawna greckokatolicka cerkiew filialna pw. św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej

Радіо Лемко для діти / Radio Lemko dla dzieci

Специяльні для нашых наймолодшых слухачів зрыхтували сме бльокы з проґрамами і музиком для діти. За нами перший тыжден, коли рушыли сте з нами в подорож по байковім сьвіті. Отримали сме од Вас прекрасны слова! Вказало ся, же і старшы мали хосен з проґрамів, прото же помогли ім во вчыню лемківского языка. Барз ся тішыме!

През тот тыжден зас будеме пущати байкы і едукацийны авдициі в товаристві лемківскых сьпіванок для діти. Каждого дня, од понеділька до пятниці в годинах 10:00-12:00, будете могли почути авдициі з циклю Лемколянд, переполнены звуками байкы зо збіркы „Оповіданкы бабы Теклі”, тай фраґменты авдіокнижок з сериі Ґолем – Віні Пу і Малого Прінца по лемківскы. На списі найдете наголовкы окремых проґрамів на каждий ден протягом того тыжня. Щыро просиме діти і родичів!

– – – – – – – – – – – –

Specjalnie dla naszych najmłodszych słuchaczy przygotowaliśmy pasma z programami i muzyką dla dzieci. Za nami pierwszy tydzień, kiedy wyruszyliście z nami w podróż po bajkowym świecie. Otrzymaliśmy od Was przepiękne słowa! Okazało się, że i dorośli skorzystali z programów, ponieważ pomogły im w nauce języka łemkowskiego. Bardzo się cieszymy!

W tym tygodniu znów będziemy emitować bajki i audycje edukacyjne w towarzystwie łemkowskich piosenek dla dzieci. Każdego dnia, od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-12:00, będziecie mogli usłyszeć programy z cyklu Lemkoland, przepełnione dźwiękami bajki ze zbioru „Opowieści babci Tekli”, a także fragmenty audiobooków z Golem Seria – Kubusia Puchatka i Małego Księcia. Na liście znajdziecie tytuły poszczególnych programów na każdy dzień w ciągu tego tygodnia. Serdecznie zapraszamy dzieci i rodziców!

З Ґардеробы Мейк Ляйф Лемко / Z Garderoby Make Life Lemko

Дуже докола нас змін, ситуация на сьвіті і в нашій сусідзкій околици вывернула наше штоденне жытя горізнач. Што ж нам робити? Раіме лишыти ся дома і заняти голову дачым добрым для духа. Міля Пыж просит Вас на свій проґрам з циклю З Ґардеробы Мейк Ляйф Лемко, посвяченого моді і стильови жытя. Мож бесідувати о моді в часах заразы? Кєд підыйдеме до того як до гляданя інспіраций і імпульсу до креативного думаня, коли заперты сме в штырьох стінах, то найдеме в тім дуже доброго. Для спокою духа, спільной забавы з дітми і при нагоді для нашой шафы. Рыхтуйте ножыці, ниткы і фарбкы! Міля має для Вас гідні думок родом зо швальні і майстерні проєктанта. А кєд за єй намовом переробите своі лахы, не забудте ся нам нима похвалити.

Чуєме ся юж в середу 18.03 о годині 20:00 лем в Радіо Лемко! Повторіня пустиме в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Sporo wkoło nas zmian, sytuacja na świecie i w naszej sąsiedzkiej okolicy wywróciła nasze codzienne życie do góry nogami. Cóż nam począć? Zalecamy pozostanie w domu i zajęcie głowy czymś dobrym dla ducha. Emilia Pyrz zaprasza Was na swój program z cyklu Z Garderoby Make Life Lemko, poświęconego modzie i stylowi życia. Można mówić o modzie w czasach zarazy? Jeśli podejdziemy do tego jak do poszukiwania inspiracji i impulsu do kreatywnego myślenia, kiedy zamknięci jesteśmy w czterech ścianach, to znajdziemy w tym wiele dobrego. Dla spokoju ducha, wspólnej zabawy z dziećmi i przy okazji dla naszej szafy. Szykujcie nożyce, nici i farby! Emilia ma dla Was sporo pomysłów rodem ze szwalni i warsztatu projektanta. A jeśli za jej namową przerobicie swoje ubrania, nie zapomnijcie się nimi pochwalić.

Słyszymy się już w środę 18.03 o godz. 20:00 tylko w Radio Lemko! Powtórki wyemitujemy w sobotę i niedzielę o 14:00.