#бесідую_по_свому / #besiduju_po_swomu

Наш редактор, Данько Горощак, має приємніст запросити слухачів на выняткову бесіду з творцями проєкту Фай по свому – Оксаном Грабан-Ліхтаньском і Варфоломійом Ліхтаньскым. Причыном до бесіды был факт, што Фай по свому нашло ся серед нагородженых в конкурсі Народового Центра Культуры Odkryj swój skarb. В бесіді поділиме ся з Вами своіма передуманями о лемківскім языку, потребах гнешніх Лемків і пробах привертаня вызьбілілых фалатків нашой бесіды. О потребі творіня безпечного простору, де годны сме сьміло писати по свому, без страху, же дахто нас вкаже пальцьом. Думам, же то важна бесіда, котра прібує сперти ся над справом, яка “палит” наш нарід – бесідує Данько. Кєд стоіте о лемківскій язык і тіж задумуєте ся, што сме годны зробити для його сохраніня, долучте до нас в часі пущаня проґраму.

Премієра авдициі в середу 22 листопада о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (25-26.11) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – –

Nasz redaktor Daniel Horoszczak ma przyjemność zaprosić słuchaczy na wyjątkową rozmowę z twórcami projektu Faj po swomu – Oksaną Graban-Lichtańską i Bartłomiejem Lichtańskim. Punktem wyjścia do rozmowy był fakt, iż Faj po swomu znalazło się wśród laureatów konkursu Narodowego Centrum Kultury Odkryj swój skarb. W rozmowie podzielimy się z Wami swoimi refleksjami na temat języka łemkowskiego, potrzebach dzisiejszych Łemków i próbach przywracania wyblakłych skrawków naszej mowy. O potrzebie tworzenia bezpiecznej przestrzeni, gdzie mamy możliwość śmiało pisać w swoim języku, bez strachu o wytykanie palcami. Myślę, że to bardzo ważna rozmowa, która próbuje zatrzymać się nad palącą sprawą naszego narodu – mówi Dańko. Jeśli nie jest Wam obojętny los Łemkowskiego języka i też zastanawiacie się, co możemy zrobić dla jego ocalenia, dołączcie do nas w czasie emisji programu.

Premiera audycji w środę 22 listopada o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (25-26.11) o godz. 14:00.

О, Товаришу Наполеоне! / O, Towarzyszu Napoleonie!

Што зьвірятім принесе политика ведена на фармі и поза ньом? Чи буде ім ся вдякы тому ліпше жыло? Щыро просиме на наступну за порядком част слуховиска „Звіряча фарма” основаного на осмім розділі книжкы Дорджа Орвела. Вдякы Петрови Криницкому можеме чытати ю по лемківскы. Він бо ону книжку преложыл, рівно з другыма творами сьвітовой літературы, котры зобрал до Ґолем Сериі. Хтіли бы сте почути попередні части слуховиска? Барз просиме! Зазрийте до нашого складу авдиций и выберте катеґорию „слуховиско” – гын іх найдете.

Премієра проґраму в середу 15 листопада о 20:00 годині. Повторіня в суботу и неділю (18-19.11) о 14:00 годині.

– – – – – – – – – – –

Co zwierzętom przyniesie polityka na farmie i poza jej granicami? Czy będzie im się lepiej dzięki niej wiodło? Zapraszamy serdecznie na kolejną część słuchowiska „Folwark Zwierzęcy” opartego na ósmym rozdziale książki George’a Orwella. Dzięki Piotrowi Krynickiemu możemy ją czytać po łemkowsku, ponieważ to on ją przetłumaczył, tak samo jak i inne utwory światowej literatury, które zebrał w Golem Serię. Chcielibyście usłyszeć poprzednie części słuchowiska? Prosimy bardzo! Zajrzyjcie do naszego archiwum i wybierzcie kategorię „słuchowisko” – tam je znajdziecie.

Premiera programu w środę 15 listopada o godzinie 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (18-19.11) o godzinie 14:00.

Што ся водит? Пропаґанда! / Co się wyprawia? Propaganda!

Хоц зьвірята терплят холод и голод, та безпрестанні продолжают одбудову знищеного вітрака. Але кельо іщы годны вытримати? Чи струя пропаґанды и террор одберут зьвірятім чест?

Просиме на дальшу част слуховиска „Звіряча фарма” на основі семого розілу книжкы Дорджа Орвела, котру мож чытати по лемківскы вдякы роботі Петра Криницкого. Він бо ону книжку преложыл, тако и другы творы сьвітовой літературы, котры облапил до єдной сериі, Ґолем Сериі.

Не чули сте попередні части слуховиска? Нияк ся не трапте! Лем зазрийте до нашого складу авдиций и выберте катеґорию „слуховиско” – гын іх найдете.

Премієра проґраму в середу 1 листопада о 20:00 годині. Повторіня в суботу и неділю (4-5.11) о 14:00 годині.

– – – – – – – – – – –

Mimo to, że zwierzęta cierpią z powodu chłodu i głodu, to nieustannie kontynuują odbudowę zniszczonego wiatraka. Ale ile jeszcze zdołają wytrzymać? Czy rwący strumień propagandy i terror odbiorą zwierzętom godność?

Zapraszamy na następną część słuchowiska „Folwark zwierzęcy” na podstawie siódmego rozdziału książki George’a Orwella, którą można czytać po łemkowsku dzięki pracy Piotra Krynickiego. On bowiem ten utwór przetłumaczył, tak jak i inne dzieła literatury światowej, które zawarł w Golem Serii.

Nie słyszeliście poprzednich części słuchowiska? Nic się nie martwcie! Zajrzyjcie do naszego archiwum i wybierzcie kategorię „słuchowisko” – tam je znajdziecie.

Premiera programu w środę 1 listopada o godzinie 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (4-5.11) o godzinie 14:00.

15 років з Надійом / 15 lat z Nadiją

15… уж тильо років маме приємніст чути фольк-рокову ґрупу Надія на лемківскых, і не лем, сценах. Сценах, на котрых такы гіты як „Малюванка” ци „Дощ” сьпіваны сут з публиком праві же як народны сьпіванкы. Од часу, коли ансамбль зашмарил думку граня весіль, а склад ся устабілізувал – музичні хлопчыска пішли в сторону міцного граня. Почули сме тото уж на плыті „Ближе”, найдеме тіж тото, як радят самы музикы, на новім кружку, котрого фалаткы будеме сценічні чули 14 жовтня в ЦК Муза в Любіні. Закля зыйдеме ся на торжественнім ювілею Надіі, просиме на бесіду з Андрийом Кайфашом, Павлом Басалыґом і Фабіяном Кравчыком, котры заповідят своє «дитятко» і оповідят нам о дотераню ся в музычно-товарискых релациях.

Премієра проґраму в середу 4.10. о год. 20:00. Повторіня проґраму в суботу і неділю (7-8.10) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – –

15… już tyle lat mamy przyjemność słuchać folkowo-rockowej grupy Nadija na łemkowskich, i nie tylko, scenach. Scenach, na których takie hity jak „Maluwanka” czy „Doszcz” śpiewane są z publicznością niemal jak tradycyjne piosenki. Od kiedy zespół zostawił scenę weselną, a skład się ustabilizował – muzycznie, chłopaki poszli w stronę mocnych brzmień. Słyszeliśmy to już na płycie pt. „Bliżej”, znajdziemy to również, jak sami zapowiadają, na nowym krążku, z którego kawałków będziemy mogli wysłuchać w wydaniu scenicznym 14.10 w CK Muza w Lubinie. Zanim spotkamy się na uroczystym jubileuszu Nadiji, zapraszamy na rozmowę z Andrzejem Kajfaszem, Pawłem Basałygą i Fabianem Krawczykiem, którzy zapowiedzą swoje nowe „dziecko” i opowiedzą nam o docieraniu się w relacjach muzyczno-towarzyskich.

Premiera programu w środę 4.10. o godz. 20:00. Powtórki programu w sobotę i niedzielę (7-8.10) o godz. 14:00.

Прошу Вас в гости! / Zapraszam Was w gości!

Сядте сой выгідні на стільчыку, возте сой в рукы горнятко з горячом гарбатом і призрийте ся на выдуманий пец, без дверці котрого видно міцний оген. Данько Горощак просит Вас до себе в гости! В тім проґрамі, наш редакцийний камрат поділит ся з Вами кавальцьом свого сьвіта. Сьвіта, котрий сотворил зо слів, етеричного сьвіта, зобраного зо стрямб образів, што взріли його очы і рефлексий, што безвольні творили ся в його голові. Авторскы літерацкы творы Данька будете могли почути в польскім языку.

Премієра проґраму в середу 27 вересня 2023 о год. 20:00. Повторіня в суботу (30.09.) і неділю (01.10.) о год. 14:00.

– – – – – – – – –

Usiądźcie wygodnie na stołku, weźcie w obie dłonie kubek z gorącą herbatą i spoglądajcie na wymyślony piec, przez drzwiczki którego widać mocny ogień. Dańko Horoszczak zaprasza Was do siebie w gości! W tym programie nasz redakcyjny kolega podzieli się z Wami kawałkiem swojego świata. Świata, który stworzył ze słów, świata ulotnego, zebranego ze strzępów obrazów, ujrzanych jego oczami i refleksji, mimowolnie powstających w jego głowie. Autorskich utworów literackich Dańka będziecie mogli wysłuchać w języku polskim.

Premiera programu w środę 27 września 2023 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę (30.09.) i niedzielę (01.10.) o godz. 14:00.

Зелений листочок загоіт / Listek zielony zagoi

Земля гейбы матір дає жытя, плекат і хоронит чловека. В гнешніх часах, хоц цивілізация міцно нас охопила, припоминаме сой, же треба вертати до джерела, до натуры. Люде од віків знали лічыти ся зільом, подавали сой знаня, не треба ім было рецепт і таблеток, адже знали, што на яку біду може помочы. Тепер глядаме одповіди в мудрости предків, а вчены потверджают, же тото, што робили нашы дідове не было выдумком, забобоном, але мало сенс. О тім могли почути гості тогорічной Лемківской Ватры в Ждыни в Просторі Слова, де Ганя Чухта, зілярка і фітотерапевтка, вказала і оповіла, до чого можеме схіснувати зіля, котре росне на Лемковині. Як зберати зіля, на што оне помагают, якы добра можеме з нього зрыхтувати, якы сут лемківскы назвы рослин і дуже веце дознате ся в проґрамі Радіо Лемко.

Премієра авдициі в середу 13 вересня о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – –

Ziemia niczym matka daje życie, karmi i chroni człowieka. W dzisiejszych czasach, choć cywilizacja nas opanowała, przypominamy sobie, że należy powracać do źródła, do natury. Ludzie od wieków potrafili leczyć się ziołami, przekazywali sobie wiedzę, nie potrzebowali recept i tabletek, gdyż wiedzieli, co na jakie schorzenie może pomóc. Teraz szukamy odpowiedzi w mądrościach przodków, a naukowcy potwierdzają, że to, co robili nasi dziadkowie nie było wymysłem, zabobonem, ale miało sens. O tym mogli posłuchać tegoroczni goście Łemkowskiej Watry w Zdyni w Przestrzeni Słowa, gdzie Anna Czuchta, zielarka i fitoterapeutka, pokazała i opowiedziała, do czego możemy wykorzystać zioła, rosnące na Łemkowszczyźnie. Jak zbierać rośliny, na co pomagają, jakie dobra możemy z nich przygotować, jakie są łemkowskie nazwy roślin i wiele więcej dowiecie się w najbliższym programie Radio Lemko.

Premiera audycji w środę 13 września o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


фот. Зузана Кацерова / fot. Zuzana Kacerova

Істория єдной знимкы / Historia jednego zdjęcia

Для єдных то лем папір, а для нашого редактора, Данька Горощака, то двері до давной Лемковины, яку знал з оповідань своіх дідів. Певно тіж іх мате, може тримате іх в альбумах, а може ждут на внуків в скриночці на поді. З них вызьбілілым пізріньом смотрят на нас люде, о котрых сьвіт давно забыл. А кєд по них сігаме, то як бы тоты люде ставали ся нам барже близкы. Бесідуєме гев о знимках, бо якраз просиме Вас на проґрам о істориі єдной фотоґрафіі, котра порушыла Данька на тільо, што мусіл зробити о ней авдицию. Як все, буде і фільозофічні, і весело, а вшытко подане з вынятковом лемківском музиком. Для вытрималых на кінци проґраму буде несподіванка… лем о тім уж сами мусите ся переконати.

Премієра проґраму в середу 06.09.2023 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – – –

Dla jednych to tylko papier, a dla naszego redaktora, Dańka Horoszczaka, to drzwi do dawnej Łemkowyny, którą znał z opowiadań swoich dziadków. Pewnie też je macie, może przechowujecie je w albumach, a może na wnuki w skrzyneczce na strychu. Z nich wyblakłym spojrzeniem spoglądają na nas ludzie, o których świat dawno zapomniał. A gdy po nie sięgamy, to jakby ci ludzie stawali nam się bardziej bliscy. Mowa tu o zdjęciach, bo właśnie zapraszamy Państwa na program o historii jednej fotografii, która na tyle poruszyła Dańka, że musiał zrobić o tym audycję. Jak zawsze będzie i filozoficznie, i zabawnie, a wszystko podane z wyjątkową łemkowską muzyką. Dla wytrwałych na koniec programu niespodzianka w postaci…. ale o tym to już Państwo muszą się sami przekonać.

Premiera programu w środę 06.09.2023 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


Од лівой стоят: Адам Горощак і єго жена Юстина Горощак з дому Гербут (прадідове Данька)
Од лівой сідят: Гаврив Горощак і Анастазия Горощак з дому Малиняк (прапрадідове Данька)
Знимка з весіля Адама і Юстины Горощаків роблена в 20-тых роках ХХ столітя в Білцареві (Лемковина).
/ з архіву родины Горощаків

Od lewej stoją: Adam Horoszczak i jego żona Justyna Horoszczak z domu Herbut (pradziadkowie Dańka)
Od lewej siedzą: Gabriel Horoszczak i Anastazja Horoszczak z rodu Malyniak (prapradziadkowie Dańka)
Zdjęcie z wesela Adama i Justyny Horoszczaków wykonane w latach 20-tych XX wieku w Binczarowej (Łemkowszczyzna).
/ z archiwum rodziny Horoszczaków


„Білцаривскы Оповіданя”, Ярослав Горощак (фот. Данько Горощак)
О книжці споминаме в проґрамі, кєд бысте хотіли єй придбати, пиште ґу нам. Книжка по лемківскы.

„Binczarowskie opowiadania”, Jarosław Horoszczak (fot. Daniel Horoszczak)
O książce wspominamy w programie, jeśli chcieliby Państwo nabyć książkę, piszcie do nas. Książka w języku łemkowskim.

Бабы, босоркы, відмы / Baby, bosorki, wiedźmy

Так звали жены, котры мали таємну і недоступну для іншых силу, дар лічыня, одчыняня гроків, але тіж чаруваня. Єдным ся видит, же то сила нечыста, другы думают, же то Божий дар. По чім познати відмы і де годны сме іх гнеска стрітити? Чом громада з єдной страны ся до них просила, а з другой ся іх бояла? Чом босоркані глядают наступця і хцут подати свій дар дале? Чи самы можеме зняти грокы? О женах з вынятковыма здібностями і своіх тереновых баданях оповіла Ольга Соляр, доктор етнольоґіі, ведуча Фундациі Магія Карпат. Буде не лем о давных часах, але карпацкых селах, в котрых до гнеска можеме задуркати до босоркіных двери. Просиме на реляцию з 41. Лемківской Ватры в Ждыни, де в Просторі Слова ватряне могли почути бесіду Лідиі Іванюх з Ольгом Соляр. Реляция по польскы.

Премієра проґраму в середу 30.08.2023 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Tak nazywano kobiety, mające tajemniczą i niedostępną dla innych siłę, dar leczenia, odczyniania uroków, ale też czarowania. Jednym wydaje się, że to siła nieczysta, drudzy sądzą, że to dar Boży. Po czym poznać wiedźmę i gdzie możemy je dziś spotkać? Dlaczego społeczność z jednej strony się do nich zwracała, a z drugiej się ich bała? Czemu bosorki szukają następczyni i chcą przekazać swój dar dalej? Czy sami możemy zdjąć uroki? O kobietach z wyjątkowymi zdolnościami i swoich badaniach terenowych opowiedziała Olga Solarz, doktor etnologii, prezeska Fundacji Magia Karpat. Będzie nie tylko o dawnych czasach, ale karpackich wioskach, w których do dziś możemy zapukać do drzwi bosorki. Zapraszamy na relację z 41. Łemkowskiej Watry w Zdyni, gdzie w Przestrzeni Słowa watrowicze mogli usłyszeć rozmowę Lidii Iwaniuch z Olgą Solarz. Relacja w języku polskim.

Premiera programu w środę 30.08.2023 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.

знимкы з тереновых бадань Ольгы Соляр / zdjęcia z badań terenowych Olgi Solarz

Доля нашых баб / Los naszych babek

В давных часах люде на селі барз тяжко робили на своіх і не лем ґаздівках, давало ім тото шансу, штобы в тых нелегкых часах ся утримати. Сельскє жытя было чысто інше од містецкого, о вельох справах рішала біда, не каждий міг ся вчыти, выдати ся за любого, аж і дозволити собі на дашто так просте як черевікы. Вельку ролю в плеканю домашнього огниска мали головні жены, котры крім роботы в поли занимали ся дітми, хыжом ци заробітчали. Робили понад силу, а іх труд был барз недоціняний. Як выглядала доля нашых баб? Том темом заняла ся авторка книжкы „Хлопкы. Оповіст о нашых бабах” Йоанна Куцєль-Фридришак, котрой авторску стрічу мали сме чест зареєструвати на 41. Лемківскій Ватрі в Ждыни. В проґрамі почуєте бесіду Анны Бас з авторком о селі минувшости, соспільных нерівностях, тягарі на плечаш поколінь і як сесе формує гнешній сьвіт.

Премієра проґраму в середу 23.08.2023 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (26-27.08) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Od najdawniejszych czasów mieszkańcy wiosek bardzo ciężko pracowali w swoich i nie tylko gospodarstwach, dawało im to szansę, by w tych niełatwych czasach się utrzymać. Wiejskie życie było skrajnie inne od miejskiego, o wielu sprawach decydowała bieda, nie każdy mógł się uczyć, wyjść za ukochanego, a nawet pozwolić sobie na tak przyziemną rzecz jak buty. Szczególną rolę w podtrzymywaniu domowego ogniska miały kobiety, które poza pracą na roli zajmowały się dziećmi, domem czy pracą zarobkową. Pracowały ponad siłę, a ich wysiłek był bardzo niedoceniany. Tę tematykę porusza autorka książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” Joanna Kuciel-Frydryszak, której spotkanie autorskie mieliśmy przyjemność zarejestrować na 41. Łemkowskiej Watrze w Zdyni. W programie usłyszycie rozmowę Anny Bas z autorką o wiosce przeszłości, społecznych nierównościach, ciężarze na barkach pokoleń i jak on kształtuje dzisiejszy świat.

Premiera programu w środę 23.08.2023 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (26-27.08) o godz. 14:00.


жены копают компері, з книжкы „Забыты образы. Лемковина на знимках Джона Маслея з років 1923 і 1938”
kobiety podczas wykopków, z książki „Zapomniane obrazy. Łemkowszczyzna w fotografii Johna Masleya z lat 1923 i 1938”

Літо в Лемколянді / Lato w Lemkolandzie

Любите літо? Долгы, сонечны дны, вільны од школы? Певно векшіст з Вас покывало головом на згоду. Може в вакациі іздите в горы, над море або озера, до міста або до села. Літо то пригода! Пташок Хованец з Лемколянду тіж барз любит тоту пору рока і разом з дідом Семаном рады будут Вам о ній оповісти – о природі, праці і одпочынку, о подорожуваню. По чім познати, же пришло літо? Хто не має вакаций? Чом пчолы гуляют? Вшытко тото і іщы веце дознате ся в проґрамі для діти. Будте уважны! Для нашых малых слухачів маме тіж конкурс, прирыхтуваний разом з Фай по свому. Реґулямін конкурсу найдете гев.

Просиме вшыткы діточкы на едукацийний проґрам в середу 21.06.2023 о год. 19:00. Повторіня будеме пущати в суботу і неділю 24-25.06 тіж о годині 19:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Lubicie lato? Długie, słoneczne dni, wolne od szkoły? Pewnie większość z Was pokiwała głową twierdząco. Może w wakacje jeździcie w góry, nad morze lub jeziora, do miasta albo na wieś. Lato to przygoda! Ptaszek Chowaniec z Lemkolandu też bardzo lubi tę porę roku i razem z dziadkiem Semanem chętnie Wam o niej opowiedzą – o przyrodzie, pracy i odpoczynku, o podróżowaniu. Po czym poznać, że przyszło lato? Kto nie ma wakacji? Dlaczego pszczoły tańczą? O tym wszystkim i jeszcze więcej dowiecie się w programie dla dzieci. Bądźcie uważni! Dla naszych małych słuchaczy mamy również konkurs, przygotowany wspólnie z Faj po swomu. Regulamin konkursu znajdziecie tutaj.

Zapraszamy wszystkie dzieciaki na program edukacyjny w środę 21.06.2023 o godz. 19:00. Powtórki emitować będziemy w sobotę i niedzielę 24-25.06 też o godz. 19:00.