Деревяна архітектура церковна – sacrum ци towarum? / Drewniana architektura cerkiewna – sacrum czy towarum?

Неконвенцийональний, незнаний, нешабльоновий, науковий – такыма придавниками мож описати підхід до деревяной церковной архітектуры, котрий вказаний буде в найближшым проґрамі. В авдициі призриме ся лемківскым деревяным церквам кус інакше, тым разом пізриме на них не як на місця реліґійного культу и не як на материю, прекрасну архітектуру, хоц не годен заперечыти, же праві тым є. Марія Вірхняньска, котра свою наукову працю посвятила баданям культуровой спадковины карпацкого реґіону, оповіст о церквах як о забытках, богацтві, котре має вплыв на економію, політыку и загальний розвиток. Лемківскы церкви мают великій потенциял, але в яку сторону гнеска він иде – sacrum ци towarum? В авдициі дознате ся гідні цєкавого не лем з нашого подвірця, але і зо сьвіта. Што спільного мают Карпаты и Скандинавія? Што то такє: stavkirke? Чыйом спадковином сут святыні? Хто одповідат за іх охорону и утриманя? Одповіди на тоты зьвіданя познате в Радіо Лемко!

Премієра в середу 25.03 о годині 20:00, повторіня в суботу и неділю о годині 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Niekonwencjonalne, nieznane, nieszablonowe, naukowe – takimi przymiotnikami można opisać podejście do drewnianej architektury cerkiewnej, które zaprezentowane będzie w najbliższym programie. W audycji przyjrzymy się drewnianym łemkowskim cerkwiom nieco inaczej, tym razem nie spojrzymy na nie jak na miejsca kultu religijnego, ani też jako materię, przepiękną architekturę, choć nie ulega wątpliwości, że właśnie nimi są. Maria Wirchniańska, która swoją naukową pracę poświęciła badaniom spuścizny kulturowej regionu karpackiego, opowie o cerkwiach jako zabytkach, zasobach, które mają wpływ na ekonomię, na kreowanie polityki і ogólnego rozwoju. Cerkwie łemkowskie to wielki potencjał, ale w jakim kierunku on zmierza – sacrum czy towarum? W audycji dowiecie się o licznych ciekawostkach nie tylko z naszego podwórka, ale i ze świata. Co mają wspólnego Karpaty i Skandynawia? Czym są stavkirke? Czyim dziedzictwem są świątynie? Kto odpowiada za ich ochronę i utrzymanie? Odpowiedzi na te pytania poznacie w Radio Lemko!

Premiera w środę 25.03 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


Давна грекокатолицка церков св. Архангела Михала в Сьвяткові Великій
Dawna greckokatolicka cerkiew filialna pw. św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej

Радіо Лемко для діти / Radio Lemko dla dzieci

Специяльні для нашых наймолодшых слухачів зрыхтували сме бльокы з проґрамами і музиком для діти. За нами перший тыжден, коли рушыли сте з нами в подорож по байковім сьвіті. Отримали сме од Вас прекрасны слова! Вказало ся, же і старшы мали хосен з проґрамів, прото же помогли ім во вчыню лемківского языка. Барз ся тішыме!

През тот тыжден зас будеме пущати байкы і едукацийны авдициі в товаристві лемківскых сьпіванок для діти. Каждого дня, од понеділька до пятниці в годинах 10:00-12:00, будете могли почути авдициі з циклю Лемколянд, переполнены звуками байкы зо збіркы „Оповіданкы бабы Теклі”, тай фраґменты авдіокнижок з сериі Ґолем – Віні Пу і Малого Прінца по лемківскы. На списі найдете наголовкы окремых проґрамів на каждий ден протягом того тыжня. Щыро просиме діти і родичів!

– – – – – – – – – – – –

Specjalnie dla naszych najmłodszych słuchaczy przygotowaliśmy pasma z programami i muzyką dla dzieci. Za nami pierwszy tydzień, kiedy wyruszyliście z nami w podróż po bajkowym świecie. Otrzymaliśmy od Was przepiękne słowa! Okazało się, że i dorośli skorzystali z programów, ponieważ pomogły im w nauce języka łemkowskiego. Bardzo się cieszymy!

W tym tygodniu znów będziemy emitować bajki i audycje edukacyjne w towarzystwie łemkowskich piosenek dla dzieci. Każdego dnia, od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-12:00, będziecie mogli usłyszeć programy z cyklu Lemkoland, przepełnione dźwiękami bajki ze zbioru „Opowieści babci Tekli”, a także fragmenty audiobooków z Golem Seria – Kubusia Puchatka i Małego Księcia. Na liście znajdziecie tytuły poszczególnych programów na każdy dzień w ciągu tego tygodnia. Serdecznie zapraszamy dzieci i rodziców!

З Ґардеробы Мейк Ляйф Лемко / Z Garderoby Make Life Lemko

Дуже докола нас змін, ситуация на сьвіті і в нашій сусідзкій околици вывернула наше штоденне жытя горізнач. Што ж нам робити? Раіме лишыти ся дома і заняти голову дачым добрым для духа. Міля Пыж просит Вас на свій проґрам з циклю З Ґардеробы Мейк Ляйф Лемко, посвяченого моді і стильови жытя. Мож бесідувати о моді в часах заразы? Кєд підыйдеме до того як до гляданя інспіраций і імпульсу до креативного думаня, коли заперты сме в штырьох стінах, то найдеме в тім дуже доброго. Для спокою духа, спільной забавы з дітми і при нагоді для нашой шафы. Рыхтуйте ножыці, ниткы і фарбкы! Міля має для Вас гідні думок родом зо швальні і майстерні проєктанта. А кєд за єй намовом переробите своі лахы, не забудте ся нам нима похвалити.

Чуєме ся юж в середу 18.03 о годині 20:00 лем в Радіо Лемко! Повторіня пустиме в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Sporo wkoło nas zmian, sytuacja na świecie i w naszej sąsiedzkiej okolicy wywróciła nasze codzienne życie do góry nogami. Cóż nam począć? Zalecamy pozostanie w domu i zajęcie głowy czymś dobrym dla ducha. Emilia Pyrz zaprasza Was na swój program z cyklu Z Garderoby Make Life Lemko, poświęconego modzie i stylowi życia. Można mówić o modzie w czasach zarazy? Jeśli podejdziemy do tego jak do poszukiwania inspiracji i impulsu do kreatywnego myślenia, kiedy zamknięci jesteśmy w czterech ścianach, to znajdziemy w tym wiele dobrego. Dla spokoju ducha, wspólnej zabawy z dziećmi i przy okazji dla naszej szafy. Szykujcie nożyce, nici i farby! Emilia ma dla Was sporo pomysłów rodem ze szwalni i warsztatu projektanta. A jeśli za jej namową przerobicie swoje ubrania, nie zapomnijcie się nimi pochwalić.

Słyszymy się już w środę 18.03 o godz. 20:00 tylko w Radio Lemko! Powtórki wyemitujemy w sobotę i niedzielę o 14:00.

Радіо Лемко для діти / Radio Lemko dla dzieci

Прото же в Польщы позапераны сут школы на найближшы два тыжні, специяльні для нашых наймолодшых слухачів зрыхтували сме бльокы з проґрамами і музиком для діти. Каждого дня, од понеділька до пятниці в годинах 10:00-12:00, мож будете почути авдициі з циклю Лемколянд (серед них байкы і едукацийны проґрамы), переполнены звуками акциі і розбуджаючы представу Оповіданкы бабы Теклі, тай фраґменты авдіокнижок з сериі Ґолем – Віні Пу і Малого Прінца по лемківскы. Вшытко в представленім порядку і в товаристві лемківскых сьпіванок для діти. На списі найдете наголовкы окремых проґрамів на каждий ден протягом того тыжня, плян на другій тыжден опубликуєме за пару дни. Просиме Вас щыро до нашой байковой загорідкы. Будте здравы і майте ся добрі!

– – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Ponieważ w Polsce szkoły są zamknięte przez najbliższe dwa tygodnie, specjalnie dla naszych najmłodszych słuchaczy przygotowaliśmy bloki z programami i muzyką dla dzieci. Każdego dnia, od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-12:00, będzie można usłyszeć audycje z cyklu Lemkoland (wśród nich bajki i programy edukacyjne), przepełnione dźwiękami akcji i pobudzające wyobraźnię Opowieści babci Tekli, a także fragmenty audiobooków z serii Golem – Kubusia Puchatka i Małego Księcia po łemkowsku. Wszystko w przedstawionej kolejności i w towarzystwie łemkowskich piosenek dla dzieci. Na liście znajdziecie tytuły poszczególnych programów na każdy dzień w ciągu tego tygodnia, plan na kolejny tydzień opublikujemy za kilka dni. Zapraszamy Was serdecznie do naszego bajkowego ogrodu. Bądźcie zdrowi i miejcie się dobrze!

Лемколянд на добраніч / Lemkoland na dobranoc

Просиме нашых наймолодшых слухачів на проґрам з циклю „Лемколянд на добраніч”. Почуєте байку о бідным хлопцю, котрий за свою одвагу, мудріст і добре серце заслужыл королівства. Не буде хыбило збієцкой дружыны, маґічной штукы і прекрасных дівок короля. Буде ся гідні діяти!

На лемківску байку в товаристві емоцийной музикы просиме в четвер 12.03. о год 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 19:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

Zapraszamy naszych najmłodszych słuchaczy na program z cyklu „Lemkoland na dobranoc”. Usłyszycie bajkę o biednym chłopcu, który za swoją odwagę, mądrość i dobre serce zasłużył na królestwo. Nie zabraknie zbójeckiej szajki, magicznych sztuczek i przepięknych córek króla. Sporo będzie się działo!

Na łemkowską bajkę w towarzystwie emocjonującej muzyki zapraszamy w czwartek 12.03. o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 19:00.


образок Юлієты Ґонзалез-Спрінґер зо збіркы байок „Як липнане сонце до міха імали” (вид. Кычера)
ilustracja Juliety González-Springer ze zbioru bajek „Jak lypniane sonce do micha imaly” (wyd. Kyczera)

Народна медицина Лемків / Tradycyjna medycyna Łemków

Задумували сте ся даколи, як давно ся лічыли на Лемковині, в селечках схованых медже горами і лісами, далеко од містецкых выгід? О народній лемківскій медицині дуже ся не бесідує ани не пише, зато сягли сме до джерела – зобрали сме інформациі серед Лемків, котры іщы памятают тоты часы. В проґрамі оповіме о давных домашніх способах, котрыма Лемкы лічыли ся од середины і з верха, в легкых і барже поважных проблемах зо здравльом. Декотры методы здают ся очевидны, другы чудуют, а іншы на саму думку выкликуют на карху гусячу скору! В авдициі познате тіж лемківскы назвы хворіт і рослин, котры гнеска мало хто бесідує. А хєд хочете звекшыти своє знаня о самых зілях, можете отримати од нас Лемківскій Зільник выданий през Фундацию Стара Дорога. Подільте ся з нами методом лічыня, о котрій чули сте од Лемків старшого поколіня – свій коментар лиште під постом о тім проґрамі на Фейсбуці. Серед коментарів выбереме найцєкавший, а автора нагородиме (на зголошыня чекаме до 8 марця).

Премієра проґраму в середу 03.03 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Zastanawialiście się kiedykolwiek, jak dawniej leczono się na Łemkowszczyźnie, w wioskach ukrytych między górami i lasami, daleko od miastowych wygód? O tradycyjnej łemkowskiej medycynie wiele się nie mówi ani nie pisze, dlatego sięgnęliśmy do źródła – zebraliśmy informacje wśród Łemków, którzy pamiętają jeszcze te czasy. W programie opowiemy o dawnych domowych sposobach, którymi Łemkowie leczyli się od wewnątrz i z zewnątrz, w lżejszych i poważniejszych problemach zdrowotnych. Jedne metody wydają się oczywiste, drugie zaskakują, a jeszcze inne na samą myśl wywołują na karku gęsią skórkę! W audycji poznacie również łemkowskie nazwy chorób i roślin, których dziś mało kto używa. A jeśli chcecie poszerzyć swoją wiedzę o samych ziołach, możecie otrzymać od nas Łemkowski Zielnik wydany przez Fundację Stara Droga. Podzielcie się z nami metodą leczenia, o której słyszeliście od Łemków starszego pokolenia – swój komentarz zostawcie pod postem o tym programie na Facebooku. Wśród komentarzy wybierzemy najciekawszy, a autora nagrodzimy (na zgłoszenia czekamy do 8 marca).

Premiera programu w środę 03.03 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o 14:00.

„Гербаріюм. Лемківскій Зільник” Фундациі Стара Дорога / „Herbarium. Łemkowski Zielnik” Fundacji Stara Droga

Одышли Штефан Гладик / Odszedł Stefan Hładyk

Штефан Гладик (1948-2020)

Не стало медже нами великого сына лемківской землі – Штефана Гладика. Од все были вірны своім предкам – чи на далекій чужыні, чи юж в горах, в Білянці, коло рідной Кунковы. Юж од вісемдесятых років XX столітя старали ся о верніня лемківскых лісів, што принесло остатніма роками свій щедрий плід. Пан Гладик были головом Об’єднання лемків і причынили ся до організуваня жытя лемківской громады, бороли ся м.ін. о приверніня імена Епіфанія Дровняка, підтримуваня памяти о Шыбеничнім Верху, таблиці з кириличныма назвами лемківскых сіл, репрезентували Лемків в Комісиі Спільной Уряду і Народных і Етнічных Меншын. Вшытко не годен назвати, не годен описати страту. Одышли няньо, муж, дідо, брат Лемків і сын Лемковины. Вічная Памят.

Похорон упокійного Штефана Гладика буде 5 марця 2020 р. о год. 10:00 в православній церкви Покровы Божой Матери і Почаівской Іконы Божой Матери в Білянці.

– – – – – – – – – –

Stefan Hładyk (1948-2020)

Zabrakło wśród nas wielkiego syna łemkowskiej ziemi – Stefana Hładyka. Od zawsze był on wierny swoim przodkom – czy na dalekiej obczyźnie, czy już w górach, w Bielance, blisko rodzimej Kunkowy. Już od 80. lat XX w. starał się o przywrócenie łemkowskich lasów, co w ostatnich latach przyniosło swój owoc. Pan Hładyk był przewodniczącym Zjednoczenia Łemków i przyczynił się do organizacji życia łemkowskiej społeczności, walczył m.in. o przywrócenie imienia Epifaniusza Drowniaka (Nikifora), podtrzymanie pamięci o Szubienicznym Wierchu, tablice z cyrylicznymi nazwami łemkowskich wsi, reprezentował Łemków w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Wszystkiego nie sposób nazwać, nie sposób opisać stratę. Odszedł ojciec, mąż, dziadek, brat Łemków i syn Łemkowszczyzny. Wicznaja Pamiat.

Uroczystości pogrzebowe ś.p. Stefana Hładyka rozpoczną się 5 marca 2020 r. o godz. 10:00 w cerkwi prawosławnej p.w. Opieki Matki Bożej i Poczajowskiej Ikony Matki Bożej w Bielance.


знимка з родинного архіву / zdjęcie z archiwum rodzinnego