Одышли Павел Стефановскій / Odszedł Paweł Stefanowski

Дішла до нас прикра вістка, што в 90. році жытя одышли Павел Стефановскій, заслужений лемківскій діяч, поета, етноґраф і журналиста. Не стало в нашым середовиску чловека, котрий през долгы рокы діял для лемківской громады, сохраніня спадковины нашых предків і розвиваня лемківской культуры. Выславляме глубокє спілчутя і єднаме ся в болю з родином покійного. ВІЧНАЯ ПАМЯТ.

Павел Стефановскій вродили ся 3 марця 1932 рока в Білянці, з котрой в рамах акциі „Вісла” выселили іх родину на терены олавского повіту. До рідного села повело ся ім вернути в 1959 році. Так на чуджыні, як і на Лемковині были барз активны в суспільно-культурным просторі Лемків. В 50. роках діяли як член лемківской секциі при УСКТ, пак през рокы были ініциятором вельох піднят, м.ін. будовы памятника лемківскым партизантам і жолнірам в Устю Ґорлицкым, Русиньского Демократичного Кругу Лемків „Господар”. Рецитатор і інструктор танця в АПіТ „Лемковина”. Іх тексты вказували ся на Лемківскій Сторінці „Нашого Слова”, пак в авторскых збірках поезиі, автор драмы „Любов неволю ламе”. Выдавец квартальника „Лемко”.

– – – – – – – – – – – – –

Dotarła do nas przykra wiadomość, że w 90. roku życia odszedł Paweł Stefanowski, zasłużony łemkowski działacz, poeta, etnograf i dziennikarz. Zabrakło w naszej wspólnocie człowieka, który przez długie lata działał dla łemkowskiej społeczności, ochrony spuścizny naszych przodków i rozwoju łemkowskiej kultury. Wyrażamy głębokie współczucie i łączymy się w bólu z rodziną zmarłego. WICZNAJA PAMIAT.

Paweł Stefanowski urodził się 3 marca 1932 roku w Bielance, z której jego rodzina została wysiedlona w ramach akcji „Wisła” na tereny powiatu oławskiego. Do rodzimej wioski udało się mu powrócić w 1959 roku. Zarówno na obczyźnie, jak i na Łemkowszczyźnie był bardzo aktywny w społeczno-kulturalnej przestrzeni Łemków. W latach 50. działał jako członek łemkowskiej sekcji przy UTSK, potem przez lata był inicjatorem licznych przedsięwzięć, m.in. budowy pomnika łemkowskim partyzantom i żołnierzom w Uściu Gorlickim, Rusińskiego Demokratycznego Kręgu „Hospodar”. Recytator i instruktor tańca w ŁZPiT „Łemkowyna”. Jego teksty ukazywały się na łamach rubryki Lemkivska Storinka w „Naszym Słowie”, następnie w autorskich tomikach poezji, autor dramatu „Miłość niewolę łamie”. Wydawca kwartalnika „Łemko”.

знимка з книжкы „Ци то лем туга, ци надія” (Стоваришыня Лемків, 2002)
zdjęcie z książki „Czy to tęsknota, czy nadzieja” (Stowarzyszenie Łemków, 2002)

Одышли заслужены Лемкы / Odeszli zasłużeni Łemkowie

Пребарз нам прикро повідомляти, же того тыжня пращаме двоє заслуженых Лемків, што през долгы рокы діяли на благо нашой культуры і громады. 22 марця одышли пан Штефан Дзямба, єден з основателів Объєднаня Лемків в Польщы. 25 марця померли пані Ярослава Галик, голова сьвітовой орґанізациі СФУЛО. В глубокім жалю єднаме ся в болю з родинами упокійных. Вічная Ім Памят.

Штефан Дзямба 5.06.1929-22.03.2021
од 50. років діючий для справ нашой громады, член і основатель Объєднаня Лемків, ініциятор Лемківского комітету, што старал ся о вертаня маєтку выселеных Лемків, одзначений Срібным Крестом Заслугы і одзнаком „Вірний предкам”

Ярослава Галик 6.08.1953-25.03.2021
член суспільно-культурных орґанізаций, м.ін. украіньского товариства „Лемківщина”, голова Сьвітовой Федерациі Лемківскых Украіньскых Объєднань, авторка книжок, серед них посвячены Лемковині „Лемківщина – край наших предків”, „Книга пам’яті Лемківщини 1944-1946”

– – – – – – – – – – – – –

Niezwykle przykro nam powiadamiać, że w tym tygodniu żegnamy dwoje zasłużonych Łemków, przez lata działających dla dobra naszej kultury i społeczności. 22 marca odszedł pan Stefan Dziamba, jeden z założycieli Zjednoczenia Łemków w Polsce. 25 marca zmarła pani Jarosława Galyk, przewodnicząca światowej organizacji SFULO. W głębokim żalu łączymy się w bólu z rodzinami zmarłych. Wicznaja Im Pamiat.

Stefan Dziamba 5.06.1929-22.03.2021
od lat 50. działający na rzecz naszej społeczności, członek i założyciel Zjednoczenia Łemków, inicjator Łemkowskiego komitetu, starającego się o przywrócenie majątku wysiedlonym Łemkom, odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz odznaką „Wierny przodkom”

Jarosława Galyk 6.08.1953-25.03.2021
członek organizacji społeczno-kulturalnych, m.in. ukraińskiego towarzystwa „Lemkivshchyna”, przewodnicząca SFULO (Światowej Federacji Ukraińskich Łemkowskich Zjednoczeń), autorka książek, w tym poświęconych Łemkowszczyźnie „Łemkowszczyzna – kraj naszych przodków”, „Księga pamięci Łemkowszczyzny 1944-1946”

Як чорт волка з дерева вытесал / Jak diabeł wilka z drzewa wyciosał

Чловек все мал потребу пояснити вшытко вокруг себе. А што не годен было доказати, треба было іншым способом представити, чи то явиска природы, натуру зьвірят чи людскы хыбы – вшытко тото і іщы веце помагали зрозуміти леґенды і оповісткы. Давно подаваны устні, выслухуваны при ватрі або на теплім запецку, оповіданы през старшых, што мали вельку пошану. Гнеска вдякы записком з тереновых експедиций можеме познати оповісти, што ся голосили на Лемковині веце як 120 років тому. А тепер будете могли іх послухати в Радіо Лемко, дознате ся медже іншыма о тім, чом вільха червена і як своі быкы на ярмаку треба хвалити. На стрічу з лемківскыма леґендами з 1900 рока просит Грицко Суханич.

Премієра проґраму в середу 24.03.2021 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – –

Człowiek zawsze miał potrzebę wyjaśnić wszystko wokół siebie. A czego nie sposób było udowodnić, należało przedstawić innym sposobem, czy to zjawiska przyrody, naturę zwierząt, czy ludzkie przywary – wszystko to i wiele więcej pomagały zrozumieć legendy i opowiastki. Dawniej przekazywane ustnie, wysłuchiwane przy ognisku bądź na ciepłym zapiecku, opowiadane przez starszych, cieszących się autorytetem. Dzisiaj dzięki zapisom z ekspedycji terenowych możemy poznać opowieści, które głoszone były na Łemkowszczyźnie ponad 120 lat temu. A teraz będziecie mogli posłuchać ich w Radio Lemko, dowiecie się między innymi o tym, dlaczego olcha jest czerwona i jak swoje byki na jarmarku chwalić trzeba. Na spotkanie z łemkowskimi legendami z 1900 roku zaprasza Grzegorz Suchanicz.

Premiera programu w środę 24.03.2021 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.

На екрані передвоєнного кіна / Na ekranie przedwojennego kina

Того рока минят 110 років, як вродил ся Влодзімєж Лозіньскі, а так направду Володимир Логаза, сын Девнозия і Маріі з роду Ґромосяків. Певно декотры з Вас виділи го на екрані телевізора і ани не подумали, же то Лемко з Крениці, котрого з рідной Лемковины понесло до велького сьвіта. Правдоподібні він як єдиний Лемко в 30. роках был зьвіздом польского кіна і театру, могли сте го видіти в знаным фільмі „Знахор” з 1937 рока. О його жытю і короткій карєрі, яку перервала ІІ Cьвітова Війна, тай о родині, што міцно причынила ся до розвитку суспільных справ в лемківскій громаді, оповіст Вам Данько Горощак.

Премієра проґраму в середу 17.03.2021 о год. 20:00. Повторіня проґраму в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

W tym roku mija 110 lat od narodzin Włodzimierza Łozińskiego, a właściwie Wołodymyra Łohazy, syna Dionizego i Marii z rodu Gromosiaków. Pewnie niektórzy z Was widzieli go na ekranie telewizora i nawet nie przyszło Wam do głowy, że to Łemko z Krynicy, którego z rodzimej Łemkowszczyzny zaniosło do wielkiego świata. Prawdopodobnie był on jedynym Łemkiem, będącym w latach 30. gwiazdą polskiego kina i teatru, mogliście zobaczyć go w znanym filmie „Znachor” z 1937 roku. O jego życiu i krótkiej karierze, przerwanej przez II Wojnę Światową, a także o rodzinie, która mocno przyczyniła się do rozwoju spraw społecznych w łemkowskim środowisku, opowie Wam Daniel Horoszczak.

Premiera programu w środę 17.03.2021 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


Знимкы зо збіркы НЦА / Zdjęcia ze zbiorów NAC

Вкажме, же сме! #ялемко / Pokażmy, że jesteśmy! #jalemko

1 квітня 2021 рока начне ся в Польщи Повселюдний Спис Населіня, в котрім будеме мати можливіст задеклярувати свою народніст і язык. То нагода, штобы в шырокім державным просторі вказати ся як лемківска громада, же серед жытелів сут Лемкы, котры мают свій материньскій язык, сут тіж люде, котры по части чуют ся Лемками і годны выбрати дві народности. Треба нам знати, же спис має велькє значыня для нашой будучности, од того залежати будут нашы можливости в сфері культурных, осьвітовых чи суспільных ініциятив. По іншы рокы орґанізуваны были інформацийны акциі, котры мали усьвідомляти Лемкам іх права до декляруваня свойой народности і языка. Гнеска про епідемію подібне діяня тяжко перевести, зато треба перенести го до сьвіта онляйн. Взяли ся за тото молоды Лемкы, котры стоят о нашы справы – на потребы спису створили проєкт #ялемко. Што ся ховат під тым гаштаґом? Суспільна ініциятива люди, што мают богаты здібности і таланты, посвячают світ труд і час, штобы вказати, же Лемкы сут і мают што повісти. В проґрамі Радіо Лемко проєкт представит єдна з ініцияторок – Югаска Сьпяк, котра порадит тіж слухачам, што каждий з нас може зробити для нашой громады.

Премієра проґраму в середу 10.03.2021 о год. 20:00. Повторіня проґраму в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – –

1 kwietnia 2021 roku rozpocznie się w Polsce Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań, w którym będziemy mieć możliwość zadeklarować swoją narodowość i język. To okazja, by w szerokiej państwowej przestrzeni pokazać się jako łemkowska społeczność, że wśród obywateli są Łemkowie, którzy mają swój ojczysty język, są również osoby, które częściowo czują się Łemkami i mogą wybrać dwie narodowości. Musimy wiedzieć, że spis ma duże znaczenie dla naszej przyszłości, od tego zależeć będą nasze możliwości w sferze kulturalnych, edukacyjnych czy społecznych inicjatyw. W ubiegłych latach organizowane były akcje informacyjne, które miały uświadamiać Łemkom ich prawa do deklarowania własnej narodowości i języka. Dziś w okolicznościach epidemii podobne działania nie sposób przeprowadzić, dlatego należy przenieść je do świata online. Podjęli się tego młodzi Łemkowie, którzy nie są obojętni naszym sprawom – na potrzeby spisu stworzyli projekt #jalemko. Co kryje się pod tym hashtagiem? Inicjatywa społeczna osób, mających różnorodne zdolności i talenty, poświęcających swój czas i wysiłek, aby pokazać, że Łemkowie są i mają coś do powiedzenia. W programie Radio Lemko projekt przedstawi jedna z inicjatorek – Joanna Śpiak, która również doradzi słuchaczom, co każdy z nas może zrobić dla naszej społeczności.

Premiera programu w środę 10.03.2021 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.


https://jalemko.pl/

Вышлий писанкы на конкурс! / Wyślij pisanki na konkurs!

Заохочаме до участи в 48. Загальнопольскым Конкурсі Писанок ім. Михала Ковальского. Писанкы, найменше пят заварены „на твердо” або выдуты, добрі запакуваны (найліпше в презначеных на продай тектуровых опакуванях) треба выслати до 17 марця 2021 р. на адрыс: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta – Muzeum Miasta Gorzowa „Spichlerz”, ul. Fabryczna 1, 66-400 Gorzów Wlkp. з дописом „konkurs pisanek”. Пачку найліпше означыти написом „ostrożnie szkło”. До середины прошу вштурити карточку, на якій буде імено, назвиско, адрыс, вік автора і інформация о реґіоні походжыня выкорыстаных писанкарскых взорів. Нагороджены писанкы будут експонуваны на выставі в Любускім Музею ім. Яна Декерта од 28 марця 2021 р. Кєд звекшение буде епідемічне загрожыня отвертя выставы буде онляйн. Правила і інформациі доступны сут на страні: www.muzeumlubuskie.pl. Орґанізаторами конкурсу сут Об’єднання Українців в Польщі і Об’єднання Лемків – управы кружків в Ґожові, Любускій Музей ім. Яна Декерта в Ґожові.

– – – – – – – – – – – – – – – – –

Zachęcamy do udziału w 48. Ogólnopolskim Konkursie Pisanek im. Michała Kowalskiego. Pisanki, minimum pięć ugotowanych na twardo bądź w formie wydmuszek, dobrze zapakowane (najlepiej w przeznaczonych do handlu tekturowych pudełkach) należy wysłać do 17 marca 2021 r. na adres: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta – Muzeum Miasta Gorzowa „Spichlerz”, ul. Fabryczna 1, 66-400 Gorzów Wlkp. z dopiskiem „konkurs pisanek”. Paczkę najlepiej oznaczyć napisem „ostrożnie szkło”. W środku proszę zamieścić kartkę, na której znajdować się będzie imię, nazwisko, adres, wiek autora i informacja o regionie pochodzenia wykorzystanych pisankarskich wzorów. Nagrodzone pisanki eksponowane będą na wystawie w Lubuskim Muzeum im. Jana Dekerta od 28 marca 2021 r. W przypadku zwiększenia zagrożenia epidemiologicznego otwarcie wystawy nastąpi w formie online. Regulamin i informacje dostępne są na stronie www.muzeumlubuskie.pl.
Organizatorami konkursu są Związek Ukraińców w Polsce i Zjednoczenie Łemków – zarządy kół w Gorzowie, Lubuskie Muzeum im. Jana Dekerta w Gorzowie.

автор писанок – Зофія Мончак, лемківскы мотивы зо села Берест
autor pisanek – Zofia Monczak, motywy łemkowskie ze wsi Berest

Лемкыня в дорозі – БОЛГАРИЯ ч. 2 / Łemkini w podróży – BUŁGARIA cz. 2

В Радіо Лемко зробило ся горячо! Вшытко про подорожничы оповісти о Болгариі. Кєд чули сте першу част проґраму, напевно юж знате, чом Болгария раз познана притігат фурт і не дає о собі забыти. А кєд сте не чули остатню авдицию і рады бы сте отримати жменю туристичных рад, зазрийте до нашого складу. А чого сподівати ся по другій части? Дуууже змісту і придатных вказівок, де вартат поіхати і што видіти. Тепер разом з Оксаном пустиме ся в дорогу і зъіздиме Болгарию вздолж і вшыр. Увидите не лем прекрасны місця над морьом і в горах, навістите памяткы минувшости і засмакуєте гнешнього, але тіж познате культуру Болгарів, в котрій переплітуют ся християньскы традициі з поганьскыма. Маме тіж для Вас несподіванку зо столиці Краіны Руж!

Слухайте нас в середу 3.03.2021 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – – –

W Radio Lemko zrobiło się gorąco! Wszystko za sprawą podróżniczych opowieści o Bułgarii. Jeśli słyszeliście pierwszą część programu, na pewno już wiecie, dlaczego Bułgaria raz poznana wciąż przyciąga i nie daje o sobie zapomnieć. A jeśli nie słyszeliście ostatniej audycji i jesteście chętni otrzymać garść turystycznych rad, zajrzyjcie do naszego archiwum. A czego spodziewać się po drugiej części? Duuużo treści i przydatnych wskazówek, gdzie warto pojechać i co zobaczyć. Teraz razem z Oksaną wyruszymy w trasę i zjeździmy Bułgarię wzdłuż i wszerz. Zobaczycie nie tylko przepiękne miejsca nad morzem i w górach, odwiedzicie zabytki minionego i zasmakujecie współczesności, ale też poznacie kulturę Bułgarów, w której przeplatają się chrześcijańskie tradycje z pogańskimi. Mamy też dla Was niespodziankę ze stolicy Krainy Róż!

Słuchajcie nas w środę 03.03. 2021 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.






знимкы з приватной збіркы Оксаны Грабан-Ліхтаньской / zdjęcia z prywatnego archiwum Oksany Graban-Lichtańskiej

Результаты 8. Благодарной Лемківской Пачкы / Rezultaty 8. Szlachetnej Łemkowskiej Paczki

Дорогы Лемкы, приятеле, жертводавці, вольонтаріюшы, люде доброй воли,
за нами юж 8 едиций Благодарной Лемківской Пачкы, в рамах котрых на початку каждого рока помагаме лемківскым родинам в потребі. Так і того рока донесли сме поміч до осіб самітных, старшых, хворых, інвалідів і родин з дітми. Повело нам ся тото вдякы щедрым добродітелям, што жертвували пінязі на тоту ціль. Не годны бы сме тото зреалізувати без нашых неоціненых вольонтаріюшів, котры в ріжных воєводзтвах помогли нам дійти до потрібуючых, до розсіяных по Польшы Лемків, так з грекокатолицкых, як і православных парохій. Боже заплат тым вшыткым чудовым людям, што влучыли ся в Благодарну Лемківску Пачку! Даєте віру в другого чловека і надію, же наша лемківска родина не пропаде, же буде тримати ся разом в доли і недоли.

Тогорічна Благодарна Лемківска Пачка вынятково переведена была в двох місцях, могли сте підперти акцию през порталь zrzutka.pl (https://zrzutka.pl/a6k2pk), як тіж традицийні послати пінязі на конто парохіі в Лугах, што взяла під опіку орґанізацию того діла. Збірку зачали сме під конец 2020 рока і заперли сме 10 січня, хоц іщы по тім часі отримували сме жертвы. В рамах 8. Благодарной Лемківской Пачкы разом на порталю zrzutka i конті парохіі зобрали сме 9345 PLN! Пінязі поділили сме подля потреб окремых родин і осіб, а нашы вольонтаріюшы зробили закупы і завезли готовы пачкы до потрібуючых. Головні купували продукты основной потребы, до ідла і приятаня, дары можете видіти під текстом. Грошы перезначыли сме тіж для осіб хворых і інвалідів, што потрібуют ліків і гіґієнічных продуктів, оплатили сме тіж по части регабілітацийний турнус і закуп шафы для хворой дітины.

В рамах 8. Благодарной Лемківской Пачкы помогли сме:
– 14 старшым особам,
– 8 самітным особам,
– 4 хворым особам,
– 4 інвалідam,
– 3 родинам з дітми.

Не годны бы сме тото зробити без Вас, Дорогы Приятелі Благодарной Лемківской Пачкы, барз Вам ДЯКУЄМЕ! Желаме Вам здравля, радости, сил і Божой благодати, на Многая і Благая Літа!

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Drodzy Łemkowie, przyjaciele, ofiarodawcy, wolontariusze, ludzie dobrej woli,
za nami już 8 edycji Szlachetnej Łemkowskiej Paczki, w ramach której na początku każdego roku pomagamy łemkowskim rodzinom w potrzebie. W tym roku również przyszliśmy z pomocą osobom starszym, samotnym, chorym, niepełnosprawnym oraz rodzinom z dziećmi. Udało się nam to dzięki szczodrym dobroczyńcom, ofiarującym środki finansowe na ten cel. Nie bylibyśmy w stanie zrealizować tego przedsięwzięcia bez naszych nieocenionych wolontariuszy, którzy w różnych województwach pomogli nam dotrzeć do potrzebujących, rozsianych po Polsce Łemków, zarówno z greckokatolickich, jak i prawosławnych parafii. Bóg zapłać tym wszystkim wspaniałym ludziom, co włączyli się do Szlachetnej Łemkowskiej Paczki! Dajecie wiarę w drugiego człowieka i nadzieję na to, że nasza łemkowska społeczność nie przepadnie, że będzie trzymać się razem w doli i niedoli.

Tegoroczna Szlachetna Łemkowska Paczka wyjątkowo przeprowadzona została w dwóch miejscach, mogliście wesprzeć akcję za pośrednictwem portalu zrzutka.pl (https://zrzutka.pl/a6k2pk), jak również tradycyjnie przesłać pieniądze na konto parafii w Ługach, która wzięła pod opiekę organizację tego przedsięwzięcia. Zbiórkę rozpoczęliśmy pod koniec 2020 roku i zamknęliśmy ją 10 stycznia, choć i po tym czasie otrzymywaliśmy darowizny. W ramach 8. Szlachetnej Łemkowskiej Paczki łącznie na portalu zrzutka.pl i koncie parafii zebraliśmy 9345 PLN! Pieniądze podzieliliśmy według potrzeb poszczególnych rodzin i osób, a nasi wolontariusze dokonali zakupów i dostarczyli gotowe paczki do potrzebujących. Głownie zakupione zostały podstawowe produkty, spożywcze i środki czystości, dary możecie zobaczyć pod niniejszym tekstem. Pieniądze przeznaczyliśmy również dla osób chorych i niepełnosprawnych, potrzebujących leków i środków higienicznych, opłaciliśmy też częściowo turnus rehabilitacyjny oraz zakup szafy dla chorego dziecka.

W ramach 8. Szlachetnej Łemkowskiej Paczki pomogliśmy:
– 14 osobom starszym,
– 8 osobom samotnym,
– 4 osobom chorym,
– 4 osobom niepełnosprawnym,
– 3 rodzinom z dziećmi.

Nie moglibyśmy tego zrobić bez Was, Drodzy Przyjaciele Szlachetnej Łemkowskiej Paczki, bardzo Wam DZIĘKUJEMY! Życzymy Wam zdrowia, radości, sił i Bożego błagosłowieństwa, na Mnohaja i Błahaja Lita!