Miesiąc: sierpień 2023

Так звали жены, котры мали таємну і недоступну для іншых силу, дар лічыня, одчыняня гроків, але тіж чаруваня. Єдным ся видит, же то сила нечыста, другы думают, же то Божий дар. По чім познати відмы і де годны сме іх гнеска стрітити? Чом громада з єдной страны ся до них просила, а з другой ся іх бояла? Чом босоркані глядают наступця і хцут подати свій дар дале? Чи самы можеме зняти грокы? О женах з вынятковыма здібностями і своіх тереновых баданях оповіла Ольга Соляр, доктор етнольоґіі, ведуча Фундациі Магія Карпат. Буде не лем о давных часах, але карпацкых селах, в котрых до гнеска можеме задуркати до босоркіных двери. Просиме на реляцию з 41. Лемківской Ватры в Ждыни, де в Просторі Слова ватряне могли почути бесіду Лідиі Іванюх з Ольгом Соляр. Реляция по польскы.

Премієра проґраму в середу 30.08.2023 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Tak nazywano kobiety, mające tajemniczą i niedostępną dla innych siłę, dar leczenia, odczyniania uroków, ale też czarowania. Jednym wydaje się, że to siła nieczysta, drudzy sądzą, że to dar Boży. Po czym poznać wiedźmę i gdzie możemy je dziś spotkać? Dlaczego społeczność z jednej strony się do nich zwracała, a z drugiej się ich bała? Czemu bosorki szukają następczyni i chcą przekazać swój dar dalej? Czy sami możemy zdjąć uroki? O kobietach z wyjątkowymi zdolnościami i swoich badaniach terenowych opowiedziała Olga Solarz, doktor etnologii, prezeska Fundacji Magia Karpat. Będzie nie tylko o dawnych czasach, ale karpackich wioskach, w których do dziś możemy zapukać do drzwi bosorki. Zapraszamy na relację z 41. Łemkowskiej Watry w Zdyni, gdzie w Przestrzeni Słowa watrowicze mogli usłyszeć rozmowę Lidii Iwaniuch z Olgą Solarz. Relacja w języku polskim.

Premiera programu w środę 30.08.2023 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę o godz. 14:00.

знимкы з тереновых бадань Ольгы Соляр / zdjęcia z badań terenowych Olgi Solarz

В давных часах люде на селі барз тяжко робили на своіх і не лем ґаздівках, давало ім тото шансу, штобы в тых нелегкых часах ся утримати. Сельскє жытя было чысто інше од містецкого, о вельох справах рішала біда, не каждий міг ся вчыти, выдати ся за любого, аж і дозволити собі на дашто так просте як черевікы. Вельку ролю в плеканю домашнього огниска мали головні жены, котры крім роботы в поли занимали ся дітми, хыжом ци заробітчали. Робили понад силу, а іх труд был барз недоціняний. Як выглядала доля нашых баб? Том темом заняла ся авторка книжкы „Хлопкы. Оповіст о нашых бабах” Йоанна Куцєль-Фридришак, котрой авторску стрічу мали сме чест зареєструвати на 41. Лемківскій Ватрі в Ждыни. В проґрамі почуєте бесіду Анны Бас з авторком о селі минувшости, соспільных нерівностях, тягарі на плечаш поколінь і як сесе формує гнешній сьвіт.

Премієра проґраму в середу 23.08.2023 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (26-27.08) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – –

Od najdawniejszych czasów mieszkańcy wiosek bardzo ciężko pracowali w swoich i nie tylko gospodarstwach, dawało im to szansę, by w tych niełatwych czasach się utrzymać. Wiejskie życie było skrajnie inne od miejskiego, o wielu sprawach decydowała bieda, nie każdy mógł się uczyć, wyjść za ukochanego, a nawet pozwolić sobie na tak przyziemną rzecz jak buty. Szczególną rolę w podtrzymywaniu domowego ogniska miały kobiety, które poza pracą na roli zajmowały się dziećmi, domem czy pracą zarobkową. Pracowały ponad siłę, a ich wysiłek był bardzo niedoceniany. Tę tematykę porusza autorka książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” Joanna Kuciel-Frydryszak, której spotkanie autorskie mieliśmy przyjemność zarejestrować na 41. Łemkowskiej Watrze w Zdyni. W programie usłyszycie rozmowę Anny Bas z autorką o wiosce przeszłości, społecznych nierównościach, ciężarze na barkach pokoleń i jak on kształtuje dzisiejszy świat.

Premiera programu w środę 23.08.2023 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (26-27.08) o godz. 14:00.

жены копают компері, з книжкы „Забыты образы. Лемковина на знимках Джона Маслея з років 1923 і 1938”
kobiety podczas wykopków, z książki „Zapomniane obrazy. Łemkowszczyzna w fotografii Johna Masleya z lat 1923 i 1938”