Radio-Lemko.pl

75 рокiв тому зачала ся трагiчна акция „Вiсла” – операция, котра мала за задачу розшмарити і знищыти наш лемкiвскій нарiд. Нашы предкы мали 2 годины, жебы опустити свою рiдну Лемковину. Нашли ся на вiбчій земли, в оддаленых од себе селах, штобы не мож было ся стрiчати. Мало нас не быти, але сме сут! При нагоді рiчницi того трагічного выдаріня Ґмiнний Осередок Культуры в Усьтю Рускім зорґанiзувал стрiчу вспомин посвячену выселiню. Зышли ся люде старшого, середнього і наймолодшого поколіня, розмаітой народности і віросповіданя, што памятают выселіня і вродили на чуджыні, внукы выселеных і тых, што пришли по них, адже то наша спільна істория. Щыро просиме на перший проґрам Фомы Болеха зо Ждыні, нашого нового редакцийного камарата. Почуєте бесіду з директорком ҐОК-у, Моніком Бабульом, і реляцию зо стрічы переполненой споминами минулого. Запрезентуваний в проґрамі материял єст головні в польскім языку.

Премієра проґраму в середу 15.06.2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (18-19.06) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – –

75 lat temu rozpoczęła się tragiczna akcja „Wisła” – operacja, która miała na celu rozproszenie i zniszczenie naszego łemkowskiego narodu. Nasi przodkowie mieli 2 godziny, by opuścić rodzimą Łemkowszczyznę. Znaleźli się na obcej ziemi, w oddalonych od siebie wioskach, aby nie można było się spotykać. Miało nas nie być, ale jesteśmy! Przy okazji rocznicy tego tragicznego wydarzenia Gminny Ośrodek Kultury w Uściu Gorlickim zorganizował spotkanie wspomnieniowe poświęcone wysiedleniu. Zgromadzili się ludzie starszego, średniego i najmłodszego pokolenia, różnych narodowości i wyznań, pamiętający wysiedlenie i narodzeni na obczyźnie, wnukowie wysiedlonych i tych, co przybyli po nich, przecież to nasza wspólna historia. Serdecznie zapraszamy na pierwszy program Tomasza Bolecha ze Zdyni, naszego nowego redakcyjnego kolegi. Usłyszycie wywiad z panią dyrektor GOK-u, Moniką Babulą, oraz relację ze spotkania przepełnionego wspomnieniami przeszłości. Materiał zaprezentowany w programie jest w przeważającej mierze w języku polskim.

Premiera programu w środę 15.06.2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (18-19.06) o godz. 14:00.

Лемкы в Ґладышові, знимка з приватной збіркы Фомы Болеха
Łemkowie w Gładyszowie, zdjęcie z prywatnego archiwum Tomasza Bolecha

Задумували сте ся даколи над тым, што роблят птахы, як проводят час або якы мают звыкы? А може нераз сте до ся повіли: як назвати того птаха по нашому? В проґрамі представиме детальні сім птахів, котры на Лемковині ся стрічают. Нияк не буде тото нудна лекция природы, адже нароком выбрали сме для Вас такы, котры найвеце „чудуют” и мож о них оповісти вшелеякы цєкавинкы. Подаме лемківскы назвы, повіме о выгляді, штоденнім жытю и звыках нашых богатырів. Серед того вшыткого найде ся и карпацка леґенда, котрій веце як 100 років! Щыро просиме!

Премієра проґраму в четвер 09.06.2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (11-12.06) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – –

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad tym, co robią ptaki, jak spędzają czas albo jakie mają zwyczaje? A może nieraz pod nosem zapytaliście samych siebie: jak się nazywa ten ptak po łemkowsku? W programie szczegółowo przestawiamy siedem ptaków, które występują na Łemkowszczyźnie. Bynajmniej nie będzie to nudna lekcja przyrody, ponieważ celowo wybraliśmy dla Was takie, które najwięcej „wydziwiają” i można opowiedzieć o nich rozmaite ciekawostki. Podamy łemkowskie nazwy, powiemy o wyglądzie, codziennym życiu i zwyczajach naszych bohaterów. Pośród tego znajdzie się też karpacka legenda, która ma ponad 100 lat! Serdecznie zapraszamy!

Premiera programu w czwartek 09.06.2022 o godz. 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (11-12.06) o godz. 14:00.

Вчасны середні вікы, на пути медже Фіньском Затоком а Чорным Морьом, были часом завязуваня ся племен, котры піддаваны были варескым і царгородскым вплывам. Тоты першы за справом прибылой династиі Руриків дали підвалины до зъєднаня вшыткых суспільных груп в єдну вельку державу, названу през істориків Кыівском Русьом. Велькє князівство, як кожна європейска держава, пережывало в своій істориі розмаіты подіі, котры зміняли внутрішню і зовнішню політику. Не без значыня для творіня ся тотожности на Руси было легендарне хрещыня в підкыівскім Дніпрі. Наш проґрам як короткій історичний перегляд вкаже Вам, слухачам, джерела заснуваня східньоєвропейскых народів, якы гнеска знаме. В дорогу до минувшости заведе Вас Ярослав Стремецкій.

Премієра програму в середу 11.05.2022 о год 20:00, повторіня в суботу і неділю (14-15.05) о год. 14:00. Щыро просиме!

– – – – – – – – – – – – –

Wczesne średniowiecze, na handlowym szlaku pomiędzy Zatoką Fińską a Morzem Czarnym, były momentem w nowożytnej historii, kiedy zawiązywały się plemiona znajdujące się na ścieżce wareskich i bizantyjskich wpływów. Te pierwsze za sprawą przyjezdnych Ruryków dały podstawy do zjednoczenia ruskich społeczeństw w jedno wielkie państwo, nazwane przez historyków Rusią Kijowską. Wielkie księstwo, jak każdy europejski kraj, doświadczało w swej historii różnych wydarzeń, które oddziaływały na wewnętrzną i zewnętrzną politykę. Nie bez znaczenia na kształtowanie tożsamości na Rusi był legendarny chrzest w podkijowskim Dnieprze. Nasz program jako krótkie historyczne streszczenie pokaże Wam, słuchaczom, źródła powstania wschodnioeuropejskich narodów, jakie dzisiaj znamy. W wędrówkę do przeszłości zabierze Was Jarosław Stremecki.

Premiera programu w środę 11.05.2022 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (14-15.05) o godz. 14:00. Serdecznie zapraszamy!

Хрещыня Руси на розписі в церкви Успіня Пресвятой Богородиці в Лігници
Chrzest Rusi na polichromii w cerkwi pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Legnicy
legnica.cerkiew.net.pl

Малґожата Тутко – сьпівачка, авторка текстiв, учытелька музикы, приватнi жена i матір. Захоплена народном культуром i темами звязаныма з родами. Вчыла ся в выжшій школі на факультетах Артистична Едукация в Обшыри Музичных Штук і Джезова Вокалистика. Скiнчыла чысленны курсы звязаны з розвиваньом i умузикальняньом дiти. В Радiо Лемко гостила уж не раз. Тым разом Малґожата оповiст о новiм трендi, котрий од якысого часу робит ся в Польщы штораз барже популярний – наш гicт здрадит нам таємницю iсториi дулi. Хто то дуля, яку дорогу треба перейти, жебы ньом быти i як помагат будучым матірям? О тiм, медже iншыма, з нашым гостьом буде бесiдувати Наталия Цьолка. В часi проґраму одбуде ся премієра найновшой пісьнi Mалґожаты “Отверам ся”. Проґрам посвячений є вшыткым женам, якы iнтересуют ся темами звязаныма з родами.

Емiсия проґраму в середу 27.04.2022 о год. 20:00. Повторіня в суботу і неділю (30.04 i 1.05) о 14:00.

– – – – – – – – – – – – –

Małgorzata Tutko – wokalistka, songwriterka, nauczycielka muzyki, prywatnie żona i mama. Zafascynowana kulturą ludową i tematami okołoporodowymi. Absolwentka studiów wyższych na kierunkach Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk Muzycznych oraz Wokalistyka Jazzowa. Ukończyła również liczne szkolenia związane z rozwojem i umuzykalnianiem dzieci. Niejednokrotnie gościła w Radiu Lemko. Tym razem Małgorzata opowie o nowym trendzie, który od pewnego czasu staje się w Polsce coraz bardziej popularny – nasz gość wtajemniczy nas w historię zawodu douli. Kim jest doula, jaką drogę należy przejść, żeby nią zostać i w jaki sposób pomaga przyszłym matkom? O tym, między innymi, z naszym gościem rozmawiać będzie Natalia Ciołka. Podczas audycji odbędzie się premiera najnowszego utworu Małgorzaty pt.“Otwieram się”. Program skierowany jest do wszystkich kobiet, zainteresowanych tematyką okołoporodową.

Emisja programu w środę 27.04.2022 o godzinie 20:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (30.04 i 1.05) o 14:00.

На війну нихто з нас не был готовий, в тім нелегкім часі пришло нам думати і діяти інакше, сьвіт вывернул ся горізнач. Вшыткы діточкы чуют, же штоси недобре ся водит, але не годны зрозуміти тоты зміны. Праві зато польска психоложка Аліция Сафажыньска-Платос в порозумліню з іншыма психологами створила цикль терапевтичных байок для наймолодшых, з думком о дітях з Украіны і з іншых держав, котры гостят украіньскы родины. Маме для Вас чудову вістку – вшыткы сесы оповіданкы можете найти на страні Potrzeba Fantazji, годны сте іх безплатні побрати в розмаітых языковых версиях і выдрукувати, штобы діточкы могли помалювати ілюстрациі. Барз заохочаме! Тот прекрасний проєкт то ініциятива од серця, котра фурт ся розвиват, влучыли ся в ню розмаіты фахівці, м.ін. перекладачы, ґрафічка і лекторы. Наша редакторка, Оксана Грабан-Ліхтаньска, котру знате з лемківскых авдіокнижок, рішыла як філолог украініста выкорыстати своє знаня языка і подарувала свій голос для украіньского награня. Хцеме тоты байкы запрезентувати діточкам з Украіны, котры гостят в Вашых хыжах, але очевидні просиме вшыткых нашых наймолодшых слухачів. Сме переконаны, же так як лісовы і польовы мышкы з байочок, годны будут ся порозуміти і найти спільну бесіду.

Премієра проґраму в середу 13.04.2022 о год. 19:00. Повторіня в суботу і неділю (16-17.04) тіж о год. 19:00.

– – – – – – – – – – – – –

Na wojnę nikt nie był przygotowany, w tym niełatwym czasie przyszło nam inaczej myśleć i funkcjonować, świat wywrócił się do góry nogami. Wszystkie dzieci czują, że coś niedobrego się dzieje, ale nie potrafią tych zmian zrozumieć. Właśnie dlatego polska psycholożka Alicja Safarzyńska-Płatos w porozumieniu z innymi psychologami stworzyła cykl bajek terapeutycznych dla najmłodszych, z myślą o dzieciach z Ukrainy i innych państw, które goszczą ukraińskie rodziny. Mamy dla Was wspaniałą wiadomość – wszystkie te opowieści możecie znaleźć na stronie Potrzeba Fantazji, możecie je bezpłatnie pobrać w rozmaitych wersjach językowych i wydrukować, aby dzieciaki mogły samodzielnie pomalować ilustracje. Bardzo zachęcamy! Ten przepiękny projekt to inicjatywa od serca, która wciąż się rozwija, włączyli się w nią różni fachowcy, m.in. tłumacze, graficzka i lektorzy. Nasza redaktorka, Oksana Graban-Lichtańska, którą znacie z łemkowskich audiobooków, jako filolog ukrainista postanowiła wykorzystać swoją znajomość języka i użyczyła swojego głosu dla ukraińskiego nagrania. Chcemy te bajki zaprezentować dzieciom z Ukrainy, które goszczą w Waszych domach, ale oczywiście zapraszamy wszystkich naszych najmłodszych słuchaczy. Jesteśmy przekonani, że podobnie jak leśne i polne myszki z bajek, będą w stanie się porozumieć i znaleźć wspólny język.

Premiera programu w środę 13.04.2022 o godz. 19:00. Powtórki w sobotę i niedzielę (16-17.04) również o godz. 19:00.

ілюстрация Ксені Потемпы до терапевтичних байок Аліциі Сафажыньской-Платос
ilustracja Kseni Potępy do bajek terapeutycznych Alicji Safarzyńskiej-Płatos
(źródło/джерело: https://potrzebafantazji.com/bohaterowie/)

Вшыткы позераме на схід, де нашы братя Украінці боронят свою вітчызну перед росийскыма війсками. Війна в Украіні барз нас дотыкат, каждий чловек вражливий на кривду другого чловека не годен перейти без емоций обік того, што ся веде. Вшелеякыма способами прібуєме підперти нашого сусіда і з надійом ждеме кінця той біды, єднаме ся в болю з украінськым народом. Выслів свойой солідарности рішыл оддати лемківскій артиста родом з Білянкы, Мирослав Трохановскій, котрого представляли сме Вам недавно на нашім каналі Lemko TV, бесідували сме з ним о праці іконоґрафа і творіню розпису в Церкви Святого Михала Архангела в Березі (фільм годны сте обізріти гев: https://youtu.be/8XQi7WCkxUs). Крім писаня ікон Мирослав оддає ся тіж іншым артистичным формам – малюваню, рысуваню чи різбліню. Плянували в Ґорлицях выставу його абстракций під наголовком „Місто Нескінчене”, але про війну в Украіні артиста рішыл змінити тему експозициі. Прото же Мирослав од долгых років цєкавит ся козацтвом, нашло оно в його працях особливе місце. Тепер в тім тяжкім для сьвіта часі рішыл представити козаків на своій выставі, што має быти поклоном в страну Украінців, котры нашли безпечне місце на нашій земли, а попри тім нагодом для Поляків ліпше познати свого сусіда. Щыро просиме Вас на вернісаж выставы „Украіньска Козачына” 14 квітня (четвер) 2022 рока о год. 18:00 в Ґалериі Штукы Двір Карвациянів в Ґорлицях. Експозицию годны будете обзерати до 11 мая. Закля придете натішыти очы працями Мирослава Трохановского, просиме Вас послухати проґрам в Радіо Лемко, в котрім Оксана Грабан-Ліхтаньска побесідує з лемківскым артистом о його творчій праці в сьвіцкім і церковнім просторі.

Премієра проґраму в середу 06.04.2022 о год. 20:00, повторіня в суботу і неділю (9-10.04) о год. 14:00.

– – – – – – – – – – – – – – – –

Spojrzenia nas wszystkich zwrócone są na wschód, gdzie nasi bracia Ukraińcy bronią swojej ojczyzny przed wojskami rosyjskimi. Wojna na Ukrainie bardzo nas dotyka, każdy człowiek wrażliwy na krzywdę drugiego człowieka nie może przejść bez emocji wobec tych wydarzeń. Wszelkimi sposobami próbujemy wesprzeć naszego sąsiada i z nadzieją czekamy końca tego koszmaru, łączymy się w bólu z narodem ukraińskim. Swą solidarność za pośrednictwem sztuki wyraża łemkowski artysta z Bielanki, Mirosław Trochanowski, którego przedstawialiśmy Wam niedawno na naszym kanale Lemko TV, rozmawialiśmy z nim o pracy ikonografa i tworzeniu rozpisu w Cerkwi Św. Michała Archanioła w Brzozie (film możecie obejrzeć tutaj: https://youtu.be/8XQi7WCkxUs). Prócz pisania ikon Mirosław oddaje się również innym artystycznym formom – malarstwu, rysunkowi czy rzeźbie. Planowano w Gorlicach wystawę jego abstrakcji pt. „Miasto Nieskończone”, ale z powodu wojny w Ukrainie artysta zdecydował się zmienić temat ekspozycji. Ponieważ Mirosław od wielu lat interesuje się kozaczyzną, znalazła ona w jego pracach szczególne miejsce. Teraz w tym ciężkim dla świata czasie postanowił zaprezentować kozaków na swojej wystawie, co ma być ukłonem w stronę Ukraińcow, którzy znaleźli azyl na naszej ziemi, ale również okazją dla Polaków do lepszego poznania swojego sąsiada. Serdecznie zapraszamy Was na wernisaż wystawy „Ukraińska Kozaczyzna” 14 kwietnia (czwartek) 2022 roku o godz. 18:00 w Galerii Sztuki Dwór Karwacjanów w Gorlicach. Ekspozycja dostępna będzie do 11 maja. Zanim przybędziecie nacieszyć oczy pracami Mirosława Trochanowskiego, zapraszamy Was do wysłuchania programu w Radio Lemko, w którym Oksana Graban-Lichtańska porozmawia z łemkowskim artystą o jego pracy twórczej w przestrzeni świeckiej i sakralnej.

Premiera programu w środę 06.04.2022 o godz. 20:00, powtórki w sobotę i niedzielę (9-10.04) o godz. 14:00.